Westland dreigt monument voor grootschalige glastuinbouw te worden

Westland 07.11.2014 – Een ingrijpende ruimtelijke transformatie is onvermijdelijk om de tuinbouw in het Westland voor de toekomst te kunnen behouden.

Als er niet wordt ingegrepen dreigt het Westland een monument voor grootschalige glastuinbouw te worden. Die stelling poneert Christian Rommelse in zijn stedenbouwkundig afstudeerproject ‘De Tuindersring. Metropolitaan Voedsellandschap’. 

Tuinbouw zit het Westland in de genen. De basis werd gelegd in het Middeleeuwse klooster van Loosduinen, werd voortgezet op de landgoederen ten tijden van de Gouden Eeuw en resulteerde uiteindelijk in commerciële Westlandse tuinbouwbedrijven. Het Westland bleek in de ‘nieuwe geïndustrialiseerde wereld’ gunstig gelegen met een groeiend achterland via spoor, weg en water. Voedsel is mondiaal geworden, het Westland een wereldspeler en toonaangevend in de horticultuur. En het Westland speelt nog steeds een vooraanstaande rol binnen de mondiale land- en tuinbouweconomie (Zo’n 50% van de toonaangevende spelers binnen de mondiale horticultuur heeft een (hoofd)vestiging in het Westland). De capaciteit voor schaalvergroting is echter beperkt door de historisch gegroeide ruimtelijke structuur. Ingesloten tussen Midden-Delfland, de stad, haven en zee komt het Westland ruimte tekort voor de optimalisatie van glastuinbouw, woon- en leefkwaliteit. Het Westland dreigt ten onder te gaan aan haar eigen succes.

Aan de hand van een gespreksronde met experts en gebruikers uit het Westland heeft Christian Rommelse tijdens zijn afstuderen een aantal stellingen geformuleerd over de toekomst van het Westland. Het Westland is niet langer nodig voor de wereldwijde voedselproductie (dat kan elders veel goedkoper), maar heeft wel een enorme potentie om door te groeien als het “Sillicon Valley” van de Horticultuur. Om dit doel te bereiken moet er worden ingezet op: 

1. Er moet ruimte komen voor optimalisering van het glastuinbouwgebied; 

2. Het Westland moet het testgebied worden voor tuinbouwinnovatie; 

3. De stedeling uit de omliggende steden moet een belangrijke rol gaan spelen als testpanel voor innovatieve producten;

4. Kenniseconomie vraagt om een aantrekkelijk werk- leef- en woonklimaat voor werknemers; 

5. De opvang van water, ten behoeve van het gietwater en de waterveiligheid, vraagt om een grote structurele ingreep;

Deze opgaven vallen samen in een robuust regionaal raamwerk, opgespannen langs de historische lijnen tussen de kust, Midden-Delfland, de Nieuwe Maas en Den Haag; de zogenaamde Tuindersring. Deze nieuwe regionale structuur is niet alleen geënt op reeds aanwezige ruimtelijke structuren, maar ook direct gekoppeld aan de logica van de productieprocessen van de glastuinbouw én het levert een substantiële bijdrage aan de versterking van het leefklimaat.

In het ontwerp komen de hierboven genoemde opgaven op een logische manier terug. De logistiek is bijvoorbeeld maatgevend voor de reorganisatie van de glastuinbouw. De collectivisering van de gietwaterbassins, in combinatie met de rationalisatie van de glastuinbouw, leidt tot een nieuw aantrekkelijk blauw raamwerk dat het Westland dooradert en met zijn landschappelijke omgeving verbindt. Langs de linten en vaarten worden sfeervolle doorgaande routes voor openbaar vervoer, fietsers en wandelaars aangelegd. De Horticampus is het nieuwe hart van het Westland waar de kennisnetwerken worden geconcentreerd en de koppeling wordt gelegd met de omliggende steden en kennisinstituten. Bijkomend effect van de Tuindersring is dat de bestaande dorpen en kernen een voorkant krijgen aan de groenblauwe route. 

De Tuindersring is het overtuigende visitekaartje van ‘s werelds meest vooruitstrevende groentetuin. Het Westland stond aan de basis van het volwassen worden van de mondiale horticultuur. Binnen het ruimtelijk raamwerk van De Tuindersring heeft het Westland de kans zich her uit te vinden als tuinbouwgebied en haar positie als koploper in de mondiale horticultuur te versterken.