Verklaring College over hoge grondprijzen in Westland

Westland 04.06.2015 – De fractie Westland Verstandig heeft in een op 30 maart 2015 ontvangen brief Collegevragen gesteld inzake te hoge grondprijzen Westland.

Zij nemen afstand van de beschadigende opmerkingen in de vragen van de fractie Westland Verstandig.

Ingevolge het bepaalde in artikel 26 van uw “Reglement van Orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de Raad”, beantwoorden zij deze vragen als volgt:

Vraag 1

Is de problematiek zoals deze door Arcade wordt aangegeven bekend en hebben ook de andere twee woningcorporaties op dat punt al klachten bij de gemeente ingediend, te weten dat de grondprijzen te hoog zijn waardoor geen sociale huurwoningen gebouwd kunnen gaan worden?

Antwoord 1

Wij zijn regelmatig met de corporaties in gesprek en hebben rondom de hoogte van de grondprijzen geen klachten ontvangen. Natuurlijk is er een spanningsveld over de hoogte van grondprijzen in relatie tot de vrij op naam prijs (V.O.N.). Gemiddeld heeft gemeente Westland een hogere grondprijs dan de meeste regiogemeenten. Dit komt onder andere doordat er in het Westland meer vraag is naar grondgebonden sociale woningen, welke op grotere kavels gelegen zijn (waardoor de grondprijzen hoger worden, er kunnen immers minder woningen worden gebouwd). In omliggende gemeenten worden veel meer sociale hoogbouw appartementen gebouwd, waar in het Westland terughoudend mee wordt omgegaan.  

Een ander punt zijn de voorwaarden waaronder gronden worden verkocht aan corporaties. In omliggende gemeenten wordt vaak erfpacht toegepast of een andere vorm van anti-speculatie opgelegd.

Overigens kan er door alle drie de Westlandse corporaties in Westland nog worden gebouwd. Vestia heeft gronden afgenomen in Hoogeland (een actief project van de gemeente) en Wonen Wateringen in Juliahof (een deelneming). Arcade heeft in Tuinveld (ONW) gronden afgenomen en gebouwd en zijn gesprekken gaande over Waelpark (ONW).

Vraag 2

Vlak voor de verkiezingen heeft de toenmalige wethouder aangegeven dat er al prestatieafspraken waren, maar zoals toen al snel bleek was dat onwaar. Is de gemeente Westland bereid om in het kader van productieafspraken reële grondprijzen te hanteren voor de bouw van sociale huurwoningen?

Antwoord 2

Uw suggestie over vermeende uitspraken van de toenmalige wethouder Volkshuisvesting zijn onwaar. Met andere woorden uw voorstelling van zaken klopt niet. Wij zijn het eens over het belang van voldoende sociale huurwoningen. Dit maakt samen met de grondprijzen onderdeel uit van de samenwerkingsafspraken met de corporaties, welke nog gemaakt moeten worden, bijv. dat nieuwbouwwoningen in de sociale huursector gedurende langere tijd daadwerkelijk “sociaal” blijven (en dus op termijn geen huur krijgen boven het maximum sociale huur) en hoe om te gaan met het uitponden (lees: verkopen) van huurwoningen. Daarnaast stimuleren wij doorstroming, van met name de “scheef-woners” (inkomens vanaf € 43.000) in de sociale huurvoorraad.

Vraag 3

De diverse samenwerkingsovereenkomsten met de deelnemingen laten toch voldoende ruimte voor de gemeente om zelf te ontwikkelen. Waarom maakt de gemeente daar geen gebruik van?

Antwoord 3

Het ontwikkelen en bouwen van sociale woningen is juist een taak van de corporaties, de Gemeente zorgt in haar actieve projecten en de deelnemingen voor bouwrijpe grond. De Gemeente of de deelneming is geen ontwikkelaar van woningen, maar verkoper van ontwikkelbare grond. In het geval van de deelnemingen worden door de directie daarvan partijen uitgenodigd om woningen te ontwikkelen binnen de kaders van bestemmingsplannen en stedenbouwkundige plannen.

Vraag 4a

Hoeveel gronden zijn er verkocht aan de drie woningcorporaties sedert 2004 waarop de woningcorporaties sociale huurwoningen hebben kunnen realiseren? Is het College bereid om de grondprijzen voor de woningcorporaties dermate te laten zakken dat deze reëel en conform de markt zijn en ook dat daarop sociale huurwoningen gerealiseerd kunnen gaan worden?

Antwoord 4a

Arcade heeft o.a. recent gebouwd in Tuinveld (ONW) en Woerdblokeiland.

De gemeente zelf heeft slechts enkele uitleglocaties: Liermolen in De Lier is stilgelegd en Hoogeland is voor het grootste deel aan Vestia verkocht. Overige uitleglocaties betreffen de deelnemingen OBWZ, Juliahof en ONW.

–      OBWZ; hier is geen sociale woningbouw afgesproken,

–      ONW; In Tuinveld zijn de afgesproken sociale woningen gerealiseerd door Arcade, voor Duingeest en Waelpark dienen nog afspraken gemaakt te worden, voor Waelpark is ONW in gesprek met Arcade,

–      Juliahof; zijn afspraken gemaakt en wordt geïnvesteerd door Wonen Wateringen.

Daarnaast zijn er diverse faciliterende ontwikkelingen, zoals Boompark (Honselersdijk) en Watertuinen (Maasdijk), hier heeft de gemeente geen directe rol. De gemeente heeft de afgelopen jaren bijdragen geleverd in een aantal herstructureringslocaties en inbreidingslocaties van de corporaties. Zie daarnaast ook de beantwoording van vraag 2.

Vraag 4b

Hoelang zijn de wachtlijsten op dit moment? Bestaat er zicht op bij het College als er geen sociale huurwoningen gebouwd gaan worden en de sociale huurwoningvoorraad afneemt vanwege de uitverkoop/wens voor hogere huurprijzen bij Vestia wat in de toekomst de uitloop van die wachtlijsten zal gaan zijn?

Antwoord 4b

In 2014 was de gemiddelde inschrijfduur van geslaagde woningzoekenden 35 maanden.

Dit is niet alleen afhankelijk van het aantal te bouwen sociale huurwoningen. Dit heeft ook te maken met in welke huurprijsklasse de sociale woningen worden gebouwd (naast huur tot € 710 is ook voldoende huur tot € 600 nodig) en de mate van doorstroming door ook voldoende betaalbare koopwoningen te realiseren. Daarnaast heeft ook het rijksbeleid hier invloed op (vanaf 2016 moet bijv. 95% van de huishoudens met recht op huurtoeslag een woning worden toegewezen met een huur tot ca. € 600, terwijl het merendeel van de vrijkomende huurwoningen bij mutatie een huur krijgt hoger dan € 600). Zie ook antwoord 4c.

Vraag 4c

Recent vernamen we dat de gemiddelde wachttijd meerdere jaren is. Is dit gewenst en wat doet uw College eraan om die wachtlijsten in te korten?

Antwoord 4c

Op dit moment wordt met de SVH (Sociale Verhuurders Haaglanden) een “benchmark” ontwikkeld, om aan de hand daarvan onder andere te bepalen wanneer sprake is van een onacceptabel lange wachttijd. De wachttijd binnen de gemeente Westland is overigens vergelijkbaar met de wachttijd in de regio. Er is een verschil tussen de ingeschrevenen en degene die daadwerkelijk aan het zoeken is (8000 t.o.v. 2000). Voor de sociale component moet bekeken worden of bijsturing in de aanwijzing en selectie procedure noodzakelijk is. Bijvoorbeeld het niet accepteren van een aangeboden woning (het niet reageren of weigeren van een sociale woning buiten de huidige woonkern) of de grootte van het zoekgebied is van grote invloed op hoe lang een inwoner op de wachtlijst blijft staan.

Vraag 5

De wethouder zou volgens het AD verklaard hebben: “Bouwen van sociale huurhuizen is afhankelijk van de juiste locatie en van de beschikbaarheid daarvan”.

En: “Veel locaties komen later in ontwikkeling. Maar woningcorporaties kunnen ook op eigen initiatief sociale woningen bouwen”. Gaarne een uitleg van deze op zich wonderlijke uitlatingen. De gemeente heeft toch bouwgronden genoeg die onmiddellijk ontwikkeld kunnen gaan worden en gezien het feit dat de meeste bouwgronden in handen van de gemeente zijn, is het dan juist om op te merken dat de woningcorporaties op eigen initiatief toch sociale woningen kunnen gaan bouwen? Is dat het beleid van de gemeente dat de corporaties maar zelf moeten zien hoe zij invulling geven aan het sociale huurwoningprogramma?

Antwoord 5

De gemeente heeft slechts zeer beperkt bouwgronden beschikbaar voor onmiddellijke ontwikkeling. Het is echter wel zo dat veel projecten al vastgelegd zijn in overeenkomsten met ontwikkelaars en deelnemingen (de zo geheten “harde” projecten). Het opnemen van (extra) sociale huurwoningen betekent dat deze overeenkomsten “open gebroken” moeten worden. Verder is het ook van belang dat het “juiste product op de juiste plaats” wordt gerealiseerd, zodat de sociale woningbouw daadwerkelijk tegemoet komt aan de Westlandse woningbehoefte.

Arcade heeft overigens zelf nog een aantal bouwlocaties waarop zij woningen zou kunnen ontwikkelen, in onder andere De Lier en ‘s-Gravenzande. Dit gebeurt slechts ten dele, omdat Arcade daar, voor de destijds gangbare hoge grondprijzen, heeft gekocht. 

Hoogachtend,

burgemeester en wethouders van Westland

de secretaris,                      de burgemeester,