Waardevolle Westlandse historie verwijnt!

Westland 25.07.2017 – Niet alleen het Westlandse landschap, de duinen, bomen, maar ook historische huizen en gebouwen, fraaie laantjes, weggetjes

en watertjes zijn de afgelopen decennia stelselmatig verdwenen uit Westland. Het ooit natuurlijke landschap is getranformeerd tot artificieel. Opeenvolgende colleges en politieke meerderheden hebben dat gerealiseerd. De focus was en is op geld gericht, daarbij is de balans tussen economie, natuur en historie verdwenen.

Opnieuw staan historisch belangrijke iconen klaar voor de sloophamer of esthetische vernieling. Zo zijn recent oude waardevolle tuindershuizen, weggetjes en bomen verdwenen zoals aan de Kruisweg, de Zuidweg, de Galgewoning en spoedig het huidige gemeentehuis van Naaldwijk.

Ook de watertoren, misschien wel het meest iconische bouwwerk van Naaldwijk krijgt een metamorfose en wordt esthetisch verknald doordat een flatgebouw er tegenaan wordt geplakt. Daarmee wordt de watertoren het zoveelste voorbeeld van politiek prutswerk. Natuurlijk kan niet alles behouden blijven en moet soms iets moois wijken voor nog belangrijkere zaken. Maar alles vernielen wat vertelt wie wij zijn, wat onze geschiedenis is, maakt ons wortelloze wezens, dolende in een zielloos industrieel, artificieel landschap. Dat Westland 1070 miljonairs heeft en een toenemend aantal extreem dure villa’s, nog meer asfalt en rotondes met reclameobjecten, maakt het vernielen van wat mooi, kwetsbaar of belangrijk is, niet goed. Helaas bepalen drogredenen hier het beleid!

Vele schrijvers, historici en denkers hebben al tientallen jaren hun zorg geuit over de teloorgang van het Westland, ze hebben allemaal gelijk gekregen, er is nooit naar hen geluisterd.

De Watertoren van Naaldwijk
De 41 meter hoge watertoren is in 1930 gebouwd naar een ontwerp van H. Sangster, uitgevoerd in een krachtige expressionistische baksteenarchitectuur gebaseerd op de Amsterdamse school. De cilindrische watertoren heeft een betonskelet en een baksteen ommanteling van rode Groningse steen gemetseld in kruisverband. De toren heeft een krachtige vertikaal gelede schacht met fraaie stoere steunberen. De koepel is bekleed met mooi groen geoxideerde koperen platen. De watertoren heeft unieke cultuurhistorische waarde in de geschiedenis van de nutsbedrijven. Hij is ook van algemeen belang voor de geschiedenis van architectuur en bouwtechniek. En het is een waardevol industrieel monument, een van de laatste in Westland. De watertoren, een rijksmonument, is stedenbouwkundig belangrijk en een iconisch beeldbepalend element in Naaldwijk. De watertoren zien bracht vele generaties een gevoel van ”thuiskomen” – daar ligt Naaldwijk!

Dat het college een bouwvergunning afgeeft om een flat tegen de watertoren te bouwen getuigt van gebrek aan historisch besef en ontbreken van gevoel voor schoonheid en ruimtelijke kwaliteit. Het college en de raadsmeerderheid die dit goed vinden behoren een brevet van onvermogen te krijgen, een rode kaart! Ook hier telt alleen weer de winst van de projectontwikkelaar. De ruimtelijke positie en status van de watertoren wordt geweld aan gedaan en aanpalende bestaande woningen komen in de schaduw te liggen wat mogelijk tot planschade zal leiden.

Huidige gemeentehuis in 1972

Het gemeentehuis van Naaldwijk
Het huidige gemeentehuis aan de Stokdijkkade is de opvolger van het fraaie oude Raadhuis dat langs het Wilhelminaplein staat. Al heeft het college ook dit gemeenschapshuis bewust gedemoniseerd als zijnde oud, aftands en klaar voor de sloop! Het was wel duidelijk dat in 1953 door de groei van het aantal ambtenaren de gemeente het oude Raadhuis te klein vond. Na 19 jaar discussie werd in 1972 besloten om het raadhuis dan maar een andere plaats te geven, eerst aan de noordkant van het Wilhelminaplein, maar de raad vond dat ontwerp niet passen met de historische uitstraling van het plein. Uiteindelijk kwam het aan de Stokdijkkade.

Architect Duintjer maakte opnieuw een prachtig ontwerp met drie paviljoens, strak gegroepeerd rond een kern met een open entree. Het ontwerp van het gebouw is horizontaal georiënteerd, strak, zakelijk en zonder frutsels. Metselwerk met houten kozijnen en schuiframen kenmerken de strakke elegante gevels. In de kozijnen zien we betonkolommen en lateien, en overstekende dakranden die nog extra de horizontaliteit en kracht van het gebouw benadrukken. Het voorplein kreeg een voetgangersgebied met waterpartijen en zitelementen om zo een duidelijke verblijfskwaliteit te genereren. Het is een historische blunder om dit gebouw dat architectonische kwaliteit heeft en een tijdsbeeld van Naaldwijks glorie vertegenwoordigt, te slopen. Aan de noordkant van het Wilhelminaplein kwam de huidige gevel met winkels en woningen, ook een dissonant in het sfeerbeeld van het historische Wilhelminaplein. Tja, gemeenten en raadsleden maken vaak de vreemdste keuzes. Als oud docent floral design, vormgeving en kunstgeschiedenis snap ik er niets van. 

Het nooit gebouwde ontwerp 1953

Waarom veel Westlanders het blijkbaar niet erg vinden erg vinden dat het leefklimaat tot het slechtste van Nederland behoort met het minste groen en een aangevreten geschiedenis, we weten het niet. We zullen het er mee moeten doen! Of komt er na de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 een ander beleid? Gaat het door zoals het al tijden gaat, dan is het misschien toch beter Westland tot industriegebied te verklaren (wat het al is), te stoppen met woningbouw en het op termijn te ontvolken. Westland staat toch al bekend als lelijkste gemeente met een ongezond leefklimaat.

90 % van Westland is al bebouwd, verhard en betuumd, dus het is maar een kleine stap! Het is te hopen dat de kiezers straks wel wijs kiezen. Het zou moeten gaan om balans tussen wonen, werken en natuur in een gezonde leefbare omgeving. Daarvoor is naast goed ruimtelijk beleid, ook voldoende groen en water nodig en zou het mooi zijn als nog resterende historisch waardevolle elementen, ons erfgoed, daarin een goede plek krijgt.

Nu wordt alles besloten op basis van projecten, maar een integrale visie ontbreekt… Hoop gloort… misschien komt er straks geen burgervader, maar een burgermoeder. Een vrouw heeft vaak meer oog voor echt belangrijke zaken en balans tussen leven en geld verdienen!

Voorlopig kunnen we oefenen met een tussenmoeder, Agnes van Aardenne!

Zie ook: http://aadvanuffelen.blogspot.nl/2016/06/gemeentehuis-naaldwijk-een-monument.html

Aad van Uffelen