Maassluis 12.08.2020 – In juni/juli kampte zorginstelling De Tweemaster met een uitbraak van het coronavirus, waarbij zowel bewoners als medewerkers besmet raakten.
Als gevolg daarvan werden tientallen besmettingen geconstateerd en stierven uiteindelijk 6 bewoners.
GGD Rotterdam-Rijnmond coördineerde namens alle betrokken partijen het clusteronderzoek naar deze uitbraak. Uit dit onderzoek blijkt dat het virus via twee routes de instelling binnenkwam. Verspreiding heeft waarschijnlijk plaatsgevonden via een besmette bewoner en/of besmette medewerkers. Er is ook onderzoek gedaan naar de ventilatiesystemen, maar dit lijkt niet de meest voor de hand liggende verspreidingsroute.
Het onderzoek bestond uit bron- en contactonderzoek, een onderzoek naar het ventilatiesysteem, infectiepreventie en sequencing. Dit laatste is een onderzoek waarbij wordt gekeken of binnen een uitbraak sprake is van meerdere virusstammen. Daarbij zijn twee verschillende virusstammen (en dus clusters) gevonden, waarvan het ene cluster (B) nadrukkelijk groter was dan het andere (A).
Verschillende mogelijkheden overdracht
Er zijn verschillende factoren die een bijdrage geleverd kunnen hebben aan deze uitbraak. Er was onder andere sprake van klachten bij medewerkers die niet werden herkend als COVID-19, waardoor de uitbraak later dan gewenst is gevonden. Bewoners met klachten hebben elkaar mogelijk besmet. Medewerkers droegen mondneusmaskers, maar hebben samen geluncht en elkaar mogelijk besmet omdat afstand houden niet altijd mogelijk was. Omdat het virus zich voornamelijk via grote druppels verspreidt, zijn dit meer waarschijnlijke verspreidingsroutes.
Ventilatiesysteem
Het ventilatiesysteem binnen de zorginstelling is ook onderzocht. Bij stofmonsters afgenomen van de ventilatie afvoer op twee kamers van patiënten binnen cluster A werd een zeer kleine hoeveelheid viraal RNA gevonden. Dit was ook het geval in de afvoer van een ventilatiesysteem in een gezamenlijke huiskamer waar de patiënt, die besmet was met het coronavirus, regelmatig aanwezig was. Het onderzoek heeft geen infectieus virus kunnen aantonen op de monsters afgenomen op de ventilatiesystemen. Het lijkt daarom bij deze uitbraak dat het ventilatiesysteem niet de meest waarschijnlijke besmettingsroute is.
Waardevolle inzichten
Deze resultaten tonen het belang van goede voorlichting van zorgmedewerkers en bezoekers over het juist gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en het naleven van de maatregelen zoals afstand houden. Daarbij is het ook belangrijk dat klachten bij bewoners en medewerkers snel herkend worden als mogelijke COVID-19 klachten, zodat hier snel op ingespeeld kan worden. Ongeacht de rol van het ventilatiesysteem binnen deze uitbraak blijft het altijd van belang om voldoende en op de juiste manier te ventileren.
Publicatie resultaten volgt
De resultaten van het onderzoek zijn dinsdag met alle betrokkenen besproken, en de volledige rapportage wordt binnenkort afgerond. Gezien de vele recente aandacht voor en onrust over het onderzoek, hecht de GGD er waarde aan om de conclusie van het onderzoek al te delen.
Het onderzoek
De GGD Rotterdam-Rijnmond heeft het clusteronderzoek naar de uitbraak gecoördineerd, in samenwerking met Argos Zorggroep, Franciscus Gasthuis en Vlietland, het Erasmus MC, het RIVM en een onafhankelijk onderzoeksbureau.