Westland 13.03.2024 – Op 9 januari hebben B&W vragen ontvangen van de fractie PvdA, GL en D66 over Ontlasten Ter Apel.
Ingevolge artikel 42 van het Reglement van Orde informeren zij u als volgt.
Inleiding
De instroom van asielzoekers in Nederland is lager dan verwacht en vele malen lager dan algemeen wordt aangenomen. Ondanks dit is de situatie in Ter Apel weer bijzonder nijpend. De Groningse commissaris van de Koning noemt de situatie uitzichtloos. Onder andere de brandveiligheid is niet op orde en het aantal incidenten neemt toe. De maximale bezetting wordt met honderden mensen overschreden.
Westland kent geen opvanglocatie van het COA, maar heeft recent het Carlton Hotel aangekocht om als opvanglocatie in te zetten voor statushouders en ontheemden uit Oekraïne. Aan het begin van deze bestuursperiode heeft de gemeente Westland ervoor gekozen om vooruit te gaan lopen op de taakstelling van de gemeente, dit om de asielketen te ontlasten.
Principes zijn voor D66 Westland, GroenLinks Westland en PvdA Westland niet onderhandelbaar. De sociale partijen van Westland zouden graag zien dat Westland zijn verantwoordelijkheid oppakt bij dit nationale vraagstuk door een kleinschalige opvanglocatie mogelijk te maken.
“Je kan er je klok op gelijk zetten dat dit onderwerp eens in de zoveel tijd terugkomt”, aldus fractievoorzitter Benjamin Hofland, “De asielketen is in de afgelopen jaren kapot gemaakt door verkeerd landelijk beleid en hierdoor gaat er eens in de zoveel tijd weer een alarmbel af, we moeten ons kapot schamen dat in één van de meest rijke landen ter wereld mensen in zulke slechte omstandigheden wonen.”
Elke gemeente krijgt jaarlijks een taakstelling om vluchtelingen die een status hebben gekregen te huisvesten. Vorig jaar koos Westland ervoor om voor te lopen op de taakstelling, om zo de opvangcentra te ontlasten. Doordat gemeenten statushouders plaatsen, ontstaat er weer ruimte op de verschillende opvangcentra, waardoor problemen zoals die zich nu voordoen, voorkomen worden. De problemen in Ter Apel bestaan echter nog altijd, omdat er simpelweg niet voldoende opvangcentra zijn.
“We zijn een grote gemeente en we moeten dan ook onze verantwoordelijkheid pakken, dit kan door een groot opvangcentrum, maar ook een klein opvangcentrum”, aldus Benjamin Hofland, “In het land zijn hier verschillende goede voorbeelden van die goed functioneren. En tot slot kan je er ook voor kiezen om het door ons aangekochte hotel in te zetten om extra statushouders op te vangen. Er zijn verschillende manieren om als gemeente bij te springen. Het is zaak dat het college in Westland eens wat lef durft te tonen.”
Dit geeft aanleiding tot de volgende vragen:
Toelichting
Uit de cijfers van het CBS blijkt niet dat de instroom van asielzoekers lager is dan verwacht en zeker niet vele malen lager dan wordt gedacht. Het gebrek aan capaciteit bij de IND heeft ervoor gezorgd dat de taakstelling voor huisvesting van statushouders over 2023 is verlaagd. Dit betekent niet dat sprake is van minder instroom, maar een (nog) tragere doorstroom waardoor in de AZC een “stuwmeer” aan asielzoekers met een lopende asielaanvraag wordt gecreëerd. Dit laatste vraagt een (nog) grotere opvangcapaciteit dan men op basis van de instroom zou mogen verwachten.
Vraag 1
Is het college op de hoogte van de huidige situatie in Ter Apel?
Antwoord 1
Ja, het college is hiervan op de hoogte.
Vraag 2
Hoe staat het momenteel met de taakstelling voor het aantal te huisvesten statushouders?
Antwoord 2
De gemeente Westland maakt gebruik van de zogenaamde “Hotel Accommodatie Regeling”(HAR). Dit betekent dat statushouders in eerste instantie worden opgevangen in het voormalige Carlton hotel waarna deze statushouders doorstromen naar reguliere of tijdelijke woningen. Voor de taakstelling geldt dat de in het hotel opgevangen statushouders meetellen voor de taakstelling en niet pas na huisvesting in een reguliere (of tijdelijke) woning. De instroom (lees: ‘taakstelling” van statushouders is dermate hoog dat de doorstroom stagneert. Deze stagnatie wordt versterkt door de mismatch tussen huishoudensamenstelling van de statushouders door een oververtegenwoordiging aan eenpersoonshuishoudens en de Westlandse huurwoningvoorraad. Om die reden leggen wij u een voorstel voor waarbij kantoorruimte aan de Tiendweg 30 – 32 wordt omgebouwd tot zelfstandige woonunits voor statushouders.
Op peildatum 5 februari 2024 worden 158 personen opgevangen in het hotel. Dit betreft de maximale bezetting. Van deze 158 personen zijn 109 statushouders waarvan 40 inmiddels langer dan een half jaar in het hotel verblijven, 46 ontheemden en 3 spoedzoekers. Op dit moment moeten nog 163 statushouders worden gehuisvest. Deze statushouders verblijven niet allemaal in het hotel.
Vraag 3
Is het college bereid om in samenspraak met het COA een kleinschalige opvanglocatie voor vluchtelingen op te starten om Ter Apel te ontlasten?
Antwoord 3
De opvang van asielzoekers Oekraïense vluchtelingen wordt besproken in de Regionale RegieTafel (RRT). De Commissaris van de Koning (CvdK) is voorzitter van de RRT. In artikel 4 van de “Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen” (Spreidingswet) is vastgelegd dat colleges, gedeputeerde staten en het COA samenwerken bij de uitvoering van taken op grond van de spreidingswet. Ook is vastgelegd dat het overleg plaatsvindt onder voorzitterschap van de CvdK). Dit betekent dat de overleggen van de huidige RRT (en de Provinciale RegieTafel) de komende tijd geïntensifieerd zullen gaan worden. De realisatie van zowel groot- als kleinschalige opvang wordt in de RRT besproken.