Westland 23.10.2024 – De gemeente Westland, de Nederlandse Arbeidsinspectie en de Belastingdienst hebben samen opgetreden tegen een glastuinbouwondernemer. Tijdens een controle op 4 december vorig jaar bleek dat op meerdere locaties Oekraïense arbeidsmigranten werkten zonder dat dit vooraf gemeld was bij het UWV, wat een overtreding is van de Wet arbeid vreemdelingen. Daarnaast verrekenende de ondernemer huisvestingskosten met het loon zonder aan de daarvoor geldende vereisten te voldoen, waarmee hij de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag overtrad. Ook klopte de arbeidstijdenregistratie niet met de werkelijke situatie, wat in strijd is met de Arbeidstijdenwet.
De controle door de overheidsinstanties was een reactie op meerdere signalen van slecht werkgeverschap en onveilige huisvesting. Al in november 2022 constateerden de gemeente Westland, brandweer en Omgevingsdienst Haaglanden diverse overtredingen op het gebied van huisvesting. Tijdens de controle in december en vervolgonderzoek werden daarbovenop diverse overtredingen vastgesteld die het welzijn van werkenden schaden.
Maatregelen door de samenwerkende overheden
De bij de controles betrokken overheden hebben een aantal maatregelen genomen:
• De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft de ondernemer meerdere boeterapporten aangezegd.
De hoogte van de boetes wordt nog berekend, op basis van het aantal overtredingen.
• De ondernemer zond via een netwerk van eigen bedrijven personeel uit naar zijn andere bedrijven. De Belastingdienst heeft hier extra onderzoek naar gedaan.
• De gemeente Westland sloot 8 panden vanwege zeer (brand)gevaarlijke situaties en legde 12 lasten onder dwangsom op met een totale hoogte van € 600.000 in verband met illegale bebouwing en bewoning. Doel van een last onder dwangsom is om herhaling van een overtreding te voorkomen.
Verdere analyses kunnen leiden tot aanvullende maatregelen.
Burgemeester Arends: “Optreden als één overheid”
“We willen als gemeente een gelijk speelveld voor alle ondernemers en een zuivere glastuinbouwsector”, aldus burgemeester Arends van de gemeente Westland. “Maar nog belangrijker is dat arbeidsmigranten menswaardig worden behandeld. Arbeidsmigranten hebben, net als Nederlandse werknemers, recht op eerlijke lonen en veilige omstandigheden. Excessen moeten worden aangepakt en daarvoor is het nodig om als één overheid op te treden. Iedere overheidsorganisatie heeft haar eigen verantwoordelijkheden en haar eigen palet aan wettelijke instrumenten. Alleen door die te bundelen kunnen we misstanden effectief aanpakken. De integrale samenwerking in RIEC-verband (1) maakte het mogelijk de omvang van de misstanden bloot te leggen en krachtig op te treden.”
OVERTREDINGEN
Geconstateerd door De Nederlandse Arbeidsinspectie
– Overtreding Wet Arbeid Vreemdelingen
– 219 Oekraïense arbeidsmigranten werkten zonder dat (tijdig) was gemeld dat zij aan het werk gingen. De werkgever heeft nagelaten de werknemers te melden bij het UWV.
Overtreding Wet minimumloon en vakantiebijslag
De ondernemer verrekende huisvestingskosten met het loon zonder aan de vereisten hiervoor te voldoen, zoals de juiste certificering, het zogenoemde SNF-keurmerk.
Overtreding Arbeidstijdenwet
De arbeidstijdenregistratie klopte niet met de daadwerkelijke situatie. Een goede registratie is belangrijk om te controleren of werknemers eerlijk worden betaald en niet te lang werken.
Geconstateerd door De Belastingdienst:
– Onjuiste branchebeschrijving
– De ondernemer leende via een netwerk van eigen BV’s personeel uit naar zijn bedrijven.
– Dit wordt gezien als uitzenden, een sector waarvoor hogere belastingen gelden.
Geconstateerd door De Gemeente Westland:
– 8 panden gesloten wegens brandgevaar
De gemeente had eerdere signalen rondom slechte huisvesting. Tijdens een grootschalige controle in november 2022 zijn door de gemeente Westland, brandweer en Omgevingsdienst Haaglanden diverse overtredingen geconstateerd. Tot dusver heeft die controle geleid tot de sluiting van 8 panden vanwege zeer (brand)gevaarlijke situaties en tot 12 lasten onder dwangsom, vanwege illegale bebouwing en bewoning, met een totale hoogte van € 600.000. Doel van een last onder dwangsom is om herhaling van een overtreding te voorkomen. De personen die in de gesloten panden woonden hebben vervangende woonruimte aangeboden gekregen.
OVERIGE SIGNALEN
Naast de geconstateerde overtredingen waren er ook andere signalen. Deze schetsen een beeld dat er mogelijk meer speelt dan de eerdergenoemde overtredingen.
Beperkte controle
De controle beperkte zich tot enkele kassen om het werk niet onnodig te verstoren.
In andere kassen verlieten werkenden snel de locaties. Deze mensen zijn niet gehoord.
Spullen en kleding aangetroffen
Inspecteurs troffen grote gelabelde tassen met persoonlijke bezittingen aan, waaronder kleding. Het is niet bekend of deze mensen ook op de loonlijst stonden.
Controleurs konden niet alle inleners in beeld brengen
De ondernemer zendt via een complex netwerk van BV’s werknemers uit naar andere BV’s.
De Arbeidsinspecteurs zagen dat de administratie niet op orde was. Hierdoor konden de inspecteurs niet alle inleners in beeld brengen.
Tekenen van bewoning
Er is bewoning geconstateerd op een locatie die hiervoor niet geschikt is.
Werkenden spreken zich niet uit
Er zijn diverse werkenden gesproken. Zij gaven allen aan dat het hun ‘eerste werkdag’ was met identieke antwoorden over hun werk- en woonsituatie. Ook verliet een aantal arbeidsmigranten snel de andere locaties. Dit kan erop wijzen dat zij niet alles durven of mogen vertellen over hun werksituatie.