Nederland 07.11.2024 – In 2023 is met de drie bevolkingsonderzoeken naar kanker bij ruim 27.000 mensen kanker of een voorstadium daarvan gevonden. Dat blijkt uit de monitors over de bevolkingsonderzoeken naar darmkanker, baarmoederhalskanker en borstkanker. Door mee te doen, kan kanker worden voorkomen of vroeg worden opgespoord. Bij dit laatste is dan vaak een minder zware behandeling mogelijk en meer kans op overleving.
In totaal kregen in 2023 ruim vier miljoen mensen een uitnodiging voor de bevolkingsonderzoeken naar kanker.
Lichte toename deelname door zelfafnameset
Het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker is halverwege 2023 vernieuwd: mensen die voor de eerste keer worden uitgenodigd krijgen de zelfafnameset daarbij direct toegestuurd. Anderen ontvangen deze set als zij de uitnodiging twaalf weken hebben laten liggen. Daarnaast kunnen vrouwen nog steeds kiezen voor een uitstrijkje bij de huisarts. De deelname aan dit bevolkingsonderzoek steeg in 2023 licht (4%).
Afname in sterfte
In de monitors zijn ook gegevens over de afname van sterfte opgenomen. Sinds de invoering van deze bevolkingsonderzoeken is binnen de doelgroepen een relatieve daling zichtbaar. Het opsporen van voorstadia voordat het kanker wordt, is daar bij baarmoederhalskanker en darmkanker een belangrijk onderdeel van. Maar ook de verbeterde behandelmogelijkheden spelen een rol. Bij borstkanker daalde de sterfte met 42% (2022 t.o.v. 1989), bij baarmoederhalskanker met 32% (2022 t.o.v. 1995) en bij darmkanker ging het om een daling van 27% (2022 t.o.v. 2013).
Doelen bevolkingsonderzoeken naar kanker
De bevolkingsonderzoeken naar kanker zijn bedoeld om kanker of de voorstadia ervan vroeg op te sporen. Nog voordat iemand klachten heeft. Hierdoor kan voorkomen worden dat de kanker zich ontwikkelt of kan de ziekte beter behandeld worden.
Bevolkingsonderzoeken hebben ook nadelen. Het RIVM streeft ernaar dat iedereen een goed geïnformeerde keuze kan maken. Meedoen aan deze drie onderzoeken is gratis en vrijwillig.
Het RIVM is, in opdracht van het ministerie van VWS(Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport), verantwoordelijk voor de landelijke regie en Bevolkingsonderzoek Nederland voor de uitvoering.