Het Genootschap Oud Westland viert dit jaar zijn 90-jaar jubileum. In die periode heeft het Genootschap zich overtuigend bewezen als het historisch geweten van de Westlandse samenleving. Ter gelegenheid van dit jubileum is een bijzondere spreker gevonden. De gelouterde literatuurhistoricus René van Stipriaan zal op zaterdag 25 januari 2025 in de Oude Kerk aan het Wilhelminaplein in Naaldwijk een lezing houden over Willem van Oranje.
Van Stipriaan is een spreker van faam. Hij werd onderscheiden met de Libris geschiedenisprijs 2022 voor zijn boek De Zwijger: over het leven van Willem van Oranje. In zijn lezing zal Van Stipriaan door het leven van Willem van Oranje lopen, en meer in het bijzonder ingaan op hoe Holland, en dan met name het Zuiderkwartier, omstreeks 1574, in zijn strategie centraal kwam te staan. Dat leek voor het Zuiderkwartier leuker dan het feitelijk was. Met name het ontzet van Leiden drukte zwaar op de hele regio.
Oranje had zich gekeerd tegen het bewind van de Spaanse koning Filips II, dat in zijn ogen despotisch en geldbelust was. Hij vond medestanders onder andere edelen, en ook onder gewone burgers. Vanaf 1566, met de Beeldenstorm, kwamen de Nederlanden in opstand. Filips II stuurde er de gevreesde hertog van Alva met een grote troepenmacht op af. Die confisqueerde alle bezit van Oranje. Dit was voor Oranje het moment om zelf de wapens op te pakken: het begin van een uitputtingsslag die de Nederlanden in een diepe crisis stortte.
Er vielen tienduizenden doden – denk aan de gruwelijke slachtpartijen in Mechelen, Zutphen, Naarden, Haarlem en Maastricht. Het maakte de opstandelingen onder aanvoering van Oranje alleen maar meer vastberaden. Het bewind van Filips II begon te wankelen. Wat dreef Oranje? Hij was geen heilige en riep in zijn tijd meer weerzin op dan wel wordt aangenomen. Protestantse bolwerken als Gent en Antwerpen, die ooit zijn trouwste bondgenoten waren, keerden zich uiteindelijk van hem af.
In De zwijger ontrafelt René van Stipriaan de duizelingwekkende loopbaan van een van de meest onverzettelijke figuren uit de wereldgeschiedenis: zijn ambities, successen, manipulaties, nederlagen. En ook de spanningen in zijn familie, zijn bizarre huwelijksleven – en zijn neiging om, als het erop aankwam, in het verborgene te opereren.
De lezing van Van Stipriaan zal worden vooraf gegaan door een terugblik van Harry Groenewegen op de geschiedenis van 90 jaar Genootschap Oud-Westland. De aanwezigen worden meegenomen in een verhaal, waarin getoond wordt hoe de doelstelling van het Genootschap vorm heeft gekregen door activiteiten en mensen. Groenwegen laat tevens zien, dat de wereld, de historie en het Genootschap veranderen.
Harry Groenwegen is veertig jaar lid van het Genootschap, waaronder 19 jaar als bestuurslid en 10 jaar als redactielid. Hij heeft actief meegewerkt aan de uitgave van verschillende boeken, zoals Joods leven in het Westland, Buitenplaatsen in het Westland, Kastelen van het Westland en verschillende artikelen in het jaarboek van het Genootschap.
De bijeenkomst op 25 januari begint om 14.15 uur. De Oude Kerk is open vanaf 13.45 uur.