Westlanden 20.02.2023 – Het broedseizoen is voor sommige soorten nu al bezig, door verandering, door temperatuurstijging, steeds vroeger.
Alle wilde vogels en hun nesten zijn in Nederland beschermd tijdens het broedseizoen. De Wet Natuurbescherming regelt dit. Wist u dat verstoren of verwijderen van nesten strafbaar is?
Deze wet verbiedt o.a.:
– Opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, eieren of rustplaatsen van vogels en vleermuizen. (Dit is vanaf het eerste takje tot en met het uitvliegen van jongen); Het wegnemen van nesten (artikel 3. 1 lid 2); – Rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
– Opzettelijk storen van vogels (vleermuizen e.d.) (artikel 3.1 lid 4). De gangbare wettelijke broedperiode is van 15 maart tot 15 juli. Door klimaatverandering klopt dit niet meer met de werkelijkheid, het begint vaak eerder en loopt langer door.
Sommige soorten maken maar één broedsel, anderen meerdere. Stadsduiven, Turkse tortels en houtduiven kunnen het hele jaar broeden. Er zijn soorten die al begin februari broeden, anderen nog in augustus. Dus de wettelijke broedperiode is niet toereikend. Ook daarbuiten zijn actieve nesten beschermd. Zelfs op uw balkon of dakterras moet u een broedende vogel met rust laten.
Blauwe reiger broedt al in februari, kerkhof Naaldwijk
Vroegbroeders zoals de blauwe reiger, de bosuil, kerkuil, steenuil, ooievaar, aalscholver, ijsvogel en de koolmees, sommige ganzen (nijlgans) en de fuut broeden vaak al begin februari.
Nijlgans in een holle beukenboom
Lente- en zomerbroeders broeden van maart tot en met juli en soms tot in augustus. Er zijn soorten die meerdere broedsels hebben, zoals de huismus, de meerkoet en de wilde eend. Watervogels broeden tussen het riet, in de slootkant of maken een drijvend nest, soms al in februari. Daarom onbegrijpelijk dat het riet soms nog medio februari wordt gemaaid!
Huismus broedt ook in een nestkast bestemd voor de gierzwaluw
Andere soorten zoals zangvogels, kiezen het struikgewas of een hoge boom, denk aan de ekster, buizerd, kauw of kraai. Ook uilen en vleermuizen leven in (holle) bomen Juist struiken en hoge bomen zijn er steeds minder in mijn leefomgeving, Westland, waardoor steeds meer soorten onder druk komen. Oude bomen zijn cruciaal voor de biodiversiteit, helaas kappen ze die overal.
Nest van een ekster zit in hoge bomen
Gierzwaluwen en vleermuizen Bijzondere en jaarrond hoog beschermde soorten en hun nestplekken zijn dakbroeders zoals de gierzwaluw en huismus. De steenuil, de roek en de vleermuis hebben ook een hoge bescherming; deze laatste is een zoogdier. Deze soorten leven onder daken of in spouwmuren, spleten en gaten in de gevel. Door isolatiewerkzaamheden aan daken en muren zijn sommige soorten in direct gevaar, ze verliezen hun leefplek en nemen daardoor in aantal af of erger.
Gierzwaluwen nestelen onder dakpannen, goten en in spleten
Ook broeden er vaker vogels op een plat (grint)dak zoals scholeksters, duiven en meeuwen. Met de scholekster gaat het erg slecht. De vogelgriep leidt ook tot een slachting onder vogels.
De prachtige scholekster
Bewoners en isolatie- en zonnepanelenbedrijven dienen eerst onderzoek te doen om te voorkomen dat deze diertjes worden gedood of verdreven. Ook het dichtmaken van nestingangen is strafbaar. De boete kan wel 10.000 Euro bedragen of maanden gevangenisstraf.
Kappen en maaien
Kappen of maaien in het broedseizoen mag niet zomaar. Vaak is er een omgevingsvergunning nodig, zeker voor kappen van bomen of bosperceel. In het broedseizoen gelden aanvullende regels, al is er soms ontheffing mogelijk, maar er moet dan wel vooraf aan werkzaamheden nauwkeurige ecologische controle plaatsvinden door daartoe bevoegde personen zoals een ecoloog. Het is wel moeilijk de vaak goed verstopte nesten te vinden. Ook bomen of struiken vlak bij nesten mag je niet zomaar kappen of snoeien. Het snoeien van een haag mag alleen als er beslist geen nesten in zitten.
Maaien van riet in februari kan sommige watervogels al verstoren in het broedproces, toch gebeurt dit, zoals half februari in de Wollebrand (Westland).
Wollebrand, maaien in februari is veel te laat
Ook zien we nog roekeloos snoeien of zelfs verwijderen van struiken terwijl de vogels al actief zijn, hoe kan dit? Van belang is ook te letten op grondbroeders welke hun nesten vaak slim verstoppen tussen graspollen, denk aan de grutto en kievit, de graspieper en de tapuit.
Zorgplicht en gedragscode
Iedereen heeft zorgplicht voor de natuur, voor vogels en dieren en hun leefomgeving, burgers, maar zeker overheden. Toch wordt hieraan vaak niet voldaan en is er te weinig of geen controle op uitvoering van werkzaamheden. Vooral het isoleren kan rampzalig zijn. Hier zouden gemeenten actiever eisen moeten stellen en controles uitvoeren.
Veel gemeenten en organisaties werken volgens een gedragsode natuurbeheer, bijvoorbeeld van Stadswerk. Maar dan moet een gemeente dit wel serieus toepassen en inventarisaties en controles uitvoeren, de vraag is of dat gebeurt, want je moet wel ecologen in dienst hebben. Het volgen van de gedragscode van Stadswerk betekent ook dat aan de zorgplicht wordt voldaan, maar vrijstellingen voor onderhoud zijn mogelijk.
Ondanks de goede bedoelingen van veel ambtenaren en wethouders is er nog veel verbetering nodig om gemeenten zoals Westland een natuurvriendelijke gemeente te maken waarbij natuurinclusief bouwen, verbouwen en beheren centraal staat.
Door vervuiling van bermen en sloten gebruiken vogels steeds meer rommel in hun nesten, door beklemming, opeten of verstikking volgt vaak de dood
Vooral de gemeenteraad, bouwbedrijven, projectontwikkelaars en woningcorporaties hebben hierin een belangrijke taak. Het gaat uiteindelijk eenieder aan dat er een gezonde leefomgeving ontstaat waarin in harmonie wordt samengeleefd met de natuur. Helaas gaat de staat van de natuur en de biodiversiteit voor heel veel soorten nog steeds achteruit, al zijn er ook soorten waar het goed mee gaat zoals ganzen. Toch is het vijf voor twaalf met de natuur.
Wilt u zelf meehelpen de natuur te ontdekken en beschermen, vraag informatie bij
Links:
Veelgestelde vragen wet- en regelgeving | Vogelbescherming
gedragscode wet natuurbescherming stadswerk – Zoeken (bing.com)