Nederland 20.01.2025 – De gasprijs is in 2024 in gestegen van € 24 per megawattuur naar € 49 per megawattuur zo heeft de ACM geconcludeerd uit de energiemonitors.
Vorige week is de prijs weer licht gedaald tot € 46 per MWh. De ACM zet de monitoring van de consumentenmarkt en de groothandelsmarkten het komende jaar voort en ziet er op toe dat bedrijven zich aan de regels houden zodat prijzen op de vrije energiemarkt op integere en transparante wijze tot stand komen.
De vulgraad van de Nederlandse gasopslagen is de afgelopen maanden in korte tijd gedaald van 94% in september naar 56% in december. Er zit voor de huidige verwarmingsperiode nog voldoende gas in de opslagen, maar de gasopslagen moeten na deze winter wel weer flink gevuld worden. Bedrijven zullen de gasopslagen sneller vullen als het winstgevend is om aardgas op te slaan en later te verkopen. Dat is op dit moment niet zo omdat aardgas dat op korte termijn geleverd moet worden duurder is dan aardgas dat op langere termijn geleverd moet worden. Als bedrijven de gasopslagen niet voldoende vullen kan het kabinet staatsbedrijf EBN vragen om dit te doen. Omdat de gasprijs in Europa op dit moment hoger is dan in andere delen van de wereld is het voor bedrijven wel lonend om vloeibaar aardgas (LNG) naar Europa aan te voeren.
Op de groothandelsmarkt voor elektriciteit was het effect van de energietransitie in 2024 goed merkbaar. Onder andere door het groeiende aanbod van zon- en windenergie was de stroomprijs in het voorjaar en in de zomer vaker nul of zelfs negatief. In november en december waren er enkele periodes met een gebrek aan zon én wind (zogenoemde ‘dunkelflaute’) waardoor de dagvooruitprijs op sommige uren boven de 500 €/MWh kwam.
Tarieven voor consumenten
De ACM ziet dat de ontwikkelingen op de groothandelsmarkten zich door vertalen naar de tarieven die huishoudens en andere kleinverbruikers moeten betalen voor de levering van elektriciteit en gas. Klanten met een vast tarief merken dit nog niet meteen, maar klanten met een aflopend vast contract of klanten met een dynamisch contract wel. De Rijksoverheid heeft de energiebelasting op elektriciteit en gas vanaf 2025 met 1 cent per verbruikseenheid verlaagd. Uit de Monitor Consumentenmarkt Energie van de ACM blijkt dat de aangeboden consumentenprijzen voor vaste contracten voor elektriciteit en gas dankzij deze belastingverlaging zijn gedaald. Voor een variabel gascontract zijn de aangeboden tarieven ondanks de belastingverlaging met bijna 3%% ten opzichte van vorige maand.
Naast de prijzen op de groothandelsmarkten en belastingen wordt de hoogte van de energierekening voor consumenten ook voor een groot deel bepaald door de tarieven voor het transport van elektriciteit en gas. Omdat de elektriciteits- en gasnetten de komende jaren fors verzwaard en veranderd moeten worden zullen de transportkosten de komende jaren fors stijgen. De ACM stelt de transporttarieven van de netbeheerders jaarlijks vast en zorgt er voor dat alle kosten eerlijk over alle gebruikers van de netten worden verdeeld. Rechtvaardige verdeling van de transportkosten en eerlijke concurrentie op de energiemarkten biedt echter geen garantie op betaalbare energie voor iedereen. Elektriciteit en gas zijn eerste levensbehoeften en alle huishoudens worden dus geraakt als de energierekening stijgt. Vooral voor kwetsbare huishoudens kan dit grote impact hebben. De ACM heeft hier vorig jaar in de notitie ‘Beleidsopties voor aanpak energiearmoede bij kwetsbare huishoudens’ ook al aandacht voor gevraagd.