Onderzoek naar diefstal medicijnen bij zorginstellingen

Nederland 12.12.2024 – Uit onderzoek van Inspectie Gezondheisdszorg en Jeugd (IGJ) blijkt dat zorgpersoneel regelmatig medicijnen uit de voorraadkast van een zorginstelling meeneemt. Tegelijkertijd weten zorgwerkgevers niet dat dit regelmatig toch gebeurt. Een zorgelijke ontwikkeling, concludeert de (IGJ). De inspectie komt daarom met aanbevelingen om het meenemen van medicijnen voor eigen gebruik te voorkomen. Ook wil de inspectie dat het onderwerp bespreekbaar wordt gemaakt door zorginstellingen.

Begin dit jaar bleek uit een peiling van beroepsorganisatie NU’91 dat bijna de helft van de zorgverleners wel eens medicatie uit de afdelingsvoorraad meenam. 20% van de zorgverleners gaf daarbij aan slaapmedicatie mee te nemen, dit zijn geneesmiddelen die alleen op recept verkrijgbaar zijn. Volgens de IGJ kunnen zo verslavingen ontstaan, en dit kan uiteindelijk van invloed zijn op de kwaliteit van zorg.

Alle sectoren
In de periode 2021 tot en met 2023 ontving de inspectie over alle zorgsectoren 95 meldingen dat een zorgverlener werd ontslagen na diefstal van medicatie. De IGJ heeft het idee dat veel zorgaanbieders niet op de hoogte zijn van het probleem. Ook zorgverleners die zijn ontslagen vertellen de inspectie dat het meenemen van medicijnen voor eigen gebruik, gangbaar is. Omdat de inspectie dit een zorgelijke situatie vindt, is met 5 ziekenhuizen gesproken hoe daar met dit onderwerp wordt omgegaan. Ziekenhuizen hebben in 3 jaar tijd 42 meldingen gedaan dat een zorgverlener is ontslagen voor het meenemen van medicatie. Dit is de helft van alle ontslagmeldingen uit de ziekenhuizen.

De ontslagen zorgmedewerkers uit de ziekenhuizen die de inspectie hierover sprak, gaven zelf meerdere redenen aan waarom ze medicijnen gebruiken. Zo zorgen de hoge werkdruk, wisselende diensten en nachtdiensten voor een zware belasting. En ook privéproblemen blijken vaak een trigger voor medicijngebruik, omdat ze moeilijk te combineren zijn met de werkdruk en wisselende diensten.

Preventie in ziekenhuizen
Uit de gesprekken met de ziekenhuizen kwamen meerdere tips hoe het meenemen van medicatie voorkomen kan worden. Zo kan het bespreken van zaken als werkdruk en wisselende diensten een preventieve werking kan hebben. Ook leefstijladviezen en advies over alternatieven voor slaapmedicatie, kunnen helpen de gevolgen van onregelmatige diensten te beperken.

Daarnaast moeten de ziekenhuizen zelf ook maatregelen nemen, bijvoorbeeld het beperken van de toegang tot de afdelingsvoorraad en een goede registratie van de opiaten. Het wordt dan voor zorgverleners moeilijker om ongemerkt (slaap)medicatie mee te nemen. Ook moet de voorraad aan medicijnen worden verkleind.

Visual met als titel: risico’s medicijnen meenemen voor eigen gebruik. Een persoon neemt een strip medicijnen mee uit de afdelingsvoorraadkast. Daarbij staan de woorden met waarschuwingssymbolen: ‘verslaving’, ‘slechtere zorgverlening’ en ‘onderliggende problemen blijven’.

Niet alleen ontslag
Tot nu toe worden zorgverleners na ontdekking van de diefstal vaak ontslagen. De inspectie pleit er voor dat er ook gekeken wordt naar andere oplossingen. Zo kan er worden gekeken welke hulp een medewerker nodig heeft, bijvoorbeeld tijdelijk minder nachtdiensten, of leefstijladviezen hoe je beter kunt slapen bij wisselende diensten. Ook kan er worden gekeken of er sprake is van een verslaving, en welke begeleiding en behandeling de medewerker nodig heeft. Met het gebruik van andere oplossingen blijft het schaarse zorgpersoneel inzetbaar in de zorg.