Nederland 25.01.2023 – In 2022 overleden in totaal 170.000 mensen en 14.500 (9,3%) meer dan verwacht.
In iedere leeftijdsgroep was de sterfte hoger dan verwacht. Vooral in de GGD-regio’s Flevoland, Drenthe en Hollands-Noorden stierven meer mensen. Dat meldt het CBS op basis van voorlopige jaarcijfers.
De oversterfte in 2022 was iets lager dan in 2021 en 2020, maar een stuk hoger dan in jaren met zware griepgolven (zoals 2015 en 2018). In de eerste drie maanden van 2022 was er geen oversterfte, maar vanaf eind maart wel. Sinds die tijd was er in vrijwel elke week oversterfte. Half maart begon een griepepidemie die dertien weken duurde, en sinds half december was er opnieuw een griepepidemie. Ook komt er nog steeds COVID-19 voor. In 2020 en 2021 viel de oversterfte grotendeels samen met de COVID-19-sterfte, er was toen geen griepepidemie.
.JPG)
Sterfte aan COVID-19 tot en met september lager dan oversterfte
Voor de overledenen tot en met september 2022 is de doodsoorzaak bekend bij het CBS; er overleden 6.477 mensen aan COVID-19. Dat zijn er iets minder dan de oversterfte in die periode (7.700). In 2021 en 2020 was de sterfte aan COVID-19 hoger dan de oversterfte. Over de hele pandemie gezien is de COVID-19-sterfte groter dan de oversterfte. In alle leeftijdsgroepen overleden in 2022 meer mensen dan verwacht voor die leeftijd. De oversterfte was het laagst onder 50- tot 65-jarigen (7%), en het hoogst onder mensen jonger dan 50 jaar (13%). Vergeleken met 2021 was de oversterfte lager in de drie leeftijdsgroepen tussen de 50 en 90 jaar, en hoger in de jongste en oudste leeftijdsgroep.
Derde kwartaal
In het derde kwartaal van 2022 zijn 1.468 mensen overleden aan COVID-19. Dat is vergelijkbaar met het tweede kwartaal, maar hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2021 en 2020. Ruim twee derde was 80 jaar of ouder. COVID-19 was in 3,7% van de bijna 40.000 sterfgevallen in het derde kwartaal de doodsoorzaak. In juli overleden 700 mensen aan COVID-19, in augustus 480 en in september 288.
Vooral meer vrouwen overleden dan verwacht
In 2022 overleden iets meer vrouwen dan mannen, net als voor de coronapandemie het geval was. De sterfte onder vrouwen was 11% hoger dan verwacht, onder mannen 8 procent. In 2021 overleden er juist meer mannen dan vrouwen, in 2020 overleden er ongeveer evenveel mannen als vrouwen.
Meer oversterfte onder Wlz-zorggebruikers
In 2022 overleden iets meer dan 65.000 mensen die zorg ontvingen in het kader van de Wet langdurige zorg (Wlz), zoals bewoners van verpleeghuizen of gehandicaptenzorginstellingen. Dat waren er 7.400 meer dan verwacht; dat is een oversterfte van 13%. Onder de overige bevolking was de oversterfte met 6% lager dan onder de Wlz-zorggebruikers. Er overleden 104.000 mensen, 7.000 meer dan verwacht. De Wlz-groep telt naar verhouding meer ouderen en meer vrouwen dan de overige bevolking. De oversterfte onder Wlz-zorggebruikers was hoger dan in 2021, onder de overige bevolking juist lager.
De oversterfte verschilt per GGD-regio. Vooral in Flevoland (17%), Drenthe (13%) en Hollands-Noorden (13%) overleden in 2022 meer mensen dan verwacht. In Haaglanden lag de oversterfte op 9% en in regio Rotterdam op 6,1%
Levensverwachting in 2022 iets toegenomen
De levensverwachting bij geboorte is in 2022 weer gestegen. Deze komt uit op 80,1 jaar voor mannen en 83,1 jaar voor vrouwen. Dat is voor mannen 5 maanden meer dan in 2021, en voor vrouwen 1 maand meer. Ondanks deze toename lag de levensverwachting nog 4 (mannen) en 5 maanden (vrouwen) onder het niveau van 2019. Gemiddeld genomen neemt de levensverwachting ieder jaar juist een beetje toe, maar tijdens de coronapandemie viel deze iets lager uit.
De (periode-)levensverwachting is ontwikkeld om op basis van huidige gegevens uitspraken te kunnen doen over hoe lang mensen leven. Het geeft aan hoe oud mensen gemiddeld worden indien de sterftekansen-per-leeftijd van dat jaar hun hele leven zouden gelden. Sterftekansen veranderen ieder jaar, daarom kan de periode-levensverwachting vooral geïnterpreteerd worden als een samenvattende maat voor de sterfte in een bepaald jaar.