De ontgroening van het Westland

Westland 25.09.2017 – Vorige week is men begonnen met de kap van het Schefferkampbos, tot pijn in het hart van menig natuurliefhebber.

Nu blijkt Westland al de meest groenonvriendelijke gemeente van Nederland te zijn en sinds de ecomonie weer aantrekt wordt er volop gebouwd in de dorpskernen.

Zo was de Rijsenburgerweg in Poeldijk jaren geleden een kale vlakte waar ooit bedrijven op gevestigd waren. Met een nieuwe supermarkt en een woonwijk erbij kan het – op drukke dagen en tijdens kerkdiensten – behoorlijk vol staan met auto ‘s. Iets waar LPF Westland recent nog vragen over stelde aan het college.

Meer huizen en gebouwen betekent ook meer bewoners en verkeersdeelnemers wat tot aanpassingen van de infrastructuur zal leiden, zoals de verbreding van de N213 in Naaldwijk en Honselersdijk.

Groenbeleid in Westland

Met al die (ver)ste(en)delijke ontwikkelingen is daar ook nog een groenbeleid in Westland en dat heeft kennelijk minder prioriteit. Maar waarom eigenlijk? Is het een gebrek aan bewustzijn of men acht het niet nodig. Maar is dat werkelijk zo? Voorstanders van de natuur en groen hebben dikwijls een geitenwollensokken imago en worden- vooral in rechtse kringen – dikwijls afgezet als bomenknuffelaars en idealisten. Toch ademen we allemaal dezelfde lucht in in het Westland. Lucht waarvan we eigenlijk niet goed weten wat erin zit. 

In april beantwoordde het college vragen van Westland Verstandig met betrekking tot de luchtkwaliteit hier. Daaruit werd duidelijk dat in Westland de luchtkwaliteit niet wordt gemeten, maar door het RIVM wordt berekend op basis van gegevens elders. Verder benadrukte het college haar inzet voor de aardwarmteprojecten in Westland en het voornemen om 110 oplaadpalen voor elektrische auto ’s in Westland te plaatsen.

Op zich prima initiatieven, ware het niet dat de luchtkwaliteit hier niet zozeer wordt bepaald door hoe wij hier leven, maar vooral wat bij buurman Rotterdam gebeurt. En dat met name in het havengebied. Natuurlijk zal de luchtverontreiniging met verstedelijking van de dorpskernen toennemen, maar in hoeverre dat invloed heeft op het grotere plaatje is nog de vraag.

Affakkelen van gassen tijdens calamiteiten

Het Botlekgebied

Willen we als Westlanders een compleet beeld van onze luchtkwaliteit dan zullen we zeker rekening moeten houden met wat er allemaal speelt aan de overkant van de Nieuwe Waterweg.

Afhankelijk van weersomstandigheden en windrichting hebben Westlanders wel degelijk te maken met wat er in de Rotterdamse haven afspeelt. Een ‘school’voorbeeld was een incident in 2009 bij een bedrijf wat Mercaptaan produceert. Een stinkend stofje wat in (reukloos) aardgas in kleine dosis wordt toegevoegd zodat u het kunt ruiken bij gaslekkages. Wie kan nog herinneren dat vooral kinderen van meerdere basisscholen onwel werden omdat een vat van deze stof was lekgestoten met een heftruck op een van de bedrijven aldaar? Het ging om slechts 80 liter, maar de zuidenwind dreef de lucht tot in Den Haag. 

Veel recenter was het Grip 2 zeer grote brand incident bij Esso in augustus dit jaar wat gelukkig goed afliep. 

Met een zuidoosten tot zuidwestenwind komen alle afvalstoffen die door de pedrochemische industrie wordt uitgestoten via de schoorstenen en afhankelijk van de hoogte – van Rotterdam tot aan de Maasvlakte – wel over het Westland heen waaien.

Nog wat feiten

Los van de grote incidenten een paar keer per jaar, zijn en dan nog 100-200 alarmmeldingen vanuit het Botlek, Pernis en de Maasvlakte over luchtverontreiniging, wateroppervlakteverontreiniging en kleinere branden bij diverse bedrijven.

In 2016 heben de Natuur- en Milieufederatie met succes een verbod op het ontgassen van binnenvaartschepen op de Waterweg weten te bewerkstelligen voor met name schepen die benzeenhoudende stoffen vervoeren. Dit goedje is zwaar kankerverwekkend. 

En dan is er nog een elektriciteitscentrale op de Maasvlakte die grotendeels op steenkool draait. Bedoeling is wel dat de 5 kolencentrales die Nederland nog telt in de toekomst dicht gaan, maar intussen rookt die schoorsteen nog steeds.

E-Noses

De provincie Zuid Holland heeft een aantal jaren geleden wel het E-nose programma voor regio Rijnmond opgestart om de luchtmetingen rondom de haven in kaart te brengen. Intussen hangen 250 E-noses her en der verspeid langs de Waterweg en bij bedrijven die de luchtkwaliteit voortdurend monitoren. Maar ook dat meetsysteem heeft zijn beperkingen. Vervuilde lucht kan het slechts constateren, niet tegenhouden!

Schefferkampbos

De gemeenteraad heeft recent groen licht gegeven voor de ontbossing van het Schefferkamp. Het gebied wat decennia in het bezit was van defensie, wordt aan de gemeente Westland verkocht die het voor de glastuinbouw bestemd heeft. Westland heeft volgens officiële telling nog geen 50.000 bomen al is er wel een boom-voor-boom beleid. Voor iedere gekapte boom moet een nieuwe boom worden gepland. Het is nu voor het eerst dat in Westland – voor onze begrippen – zo massaal bomen worden gerooid. De schattingen gaan van 1000 tot 1500 stuks. 

Nu zal zo ’n klein bosje op zich geen aanzienlijke luchtverbetering tot stand kunnen brengen met al die verstedelijking en industrie er omheen, maar elke boom minder doet afbraak aan de luchtkwaliteit. Niet voor niets worden bomen de longen van de aarde genoemd!

Het breekpunt/de keerzijde

Waar het uiteindelijk om draait is de kwaliteit van leven, onze gezondheid. Wie oude ansichtkaarten bekijkt van vroeger over hoe het Westland er toen uitzag, kan zich soms verbazen hoe eenvoudig men toen leefde. De wegen van toen waren soms niets breder dan fietspaden. De hele infrasctructuur is de laatste eeuw drastisch veranderd om aan de bevolksgroei en de daaraan gekoppelde mobiliteit te kunnen voldoen.

Elke generatie ziet de verstedelijking van het Westland toenemen. Glastuinbouw van toen heeft plaats gemaakt voor woonwijken en de dorpskernen die voorheen kilometers van elkaar zaten, groeien langzaam naar elkaar toe. Een onontkoombaar proces waaraan vooralsnog geen halt wordt toe geroepen.

Dat vereist aanpassingen aan het wegennet willen we als gemeente niet dichtslippen. Doen we dat niet dan bereiken we vroeg of laat het breekpunt. En net als met de infrastructuur gaat dat met de volksgezondheid. We kunnen het groenbeleid bewust of onbewust op een te laag pitje laten staan, maar er kan een keerpunt komen dat iedereen gaat beseffen – behalve een bepaalde groep (weg gezette) natuurliefhebbers – dat er iets veranderen moet.

De gezondheid van Westlanders

Gezondheid is voor veel mensen een vanzelfsprekendheid, voor anderen weer niet. Wie met longproblemen kampt en een strandwandeling in Hoek van Holland maakt, kan het knap benauwd krijgen van de uitlaatgassen die passerende schepen uitstoten. En wat zijn de gevolgen van het jarenlang vrij luchten van schepen met kankerverwekkende stoffen geweest voor ons? 

Krijgen inwoners van Westland naar verhouding vaker of minder te maken met longaandoeningen, kanker en andere nare gevolgen van de industrialisering en verstedelijking van onze leefomgeving? Wat als de volgende generatie (reeds) veel meer risico ’s loopt op ernstige ziekten zonder dat we het beseffen, onderzocht hebben en dus daartegen maatregelen kunnen nemen?

Los van alle maatregelen die al genomen zijn in het verleden, kunnen die cijfers over onze volks(on)gezondheid het groenbeleid in Westland gaan bepalen met het oog op de toekomst. Het is en blijft zoeken naar de juiste balans.

De gemeenteraadsverkiezingen in 2018 kunnen een belangrijke rol gaan spelen in dit bewustwordingsproces, want niets is belangrijker….dan onze gezondheid.