Financieel beleid van gemeente Westland onder de loep

Westland 15.10.2013 – Een paar weken geleden presenteerde het College de begroting voor 2014 -2017 aan de pers. Daarin werd duidelijk dat de


gemeente de komende jaren voor behoorlijke uitdagingen komt te staan. Het rijk krijgt vanwege de economische crisis minder geld binnen dus gaan de gemeentes in Nederland dat ook merken en moet er nog meer gesnoeid worden in de financien.

Desondanks wordt er extra geld uitgetrokken voor woningmarkt en innovatie, zo luidde de kop van een persbericht van de gemeente naderhand. Toch was bij de aanwezige pers de twijfel merkbaar hoe de financiele zaken in Westland er nu werkelijk voor staan.

Financieel beleid van gemeente Westland onder de loep

Onder andere de problemen met de aangekochte gronden waar gemeente Westland vroeg of laat op moet afboeken. Volgens burgemeester van der Tak is die situatie niet te vergelijken met buurgemeente Lansingerland (die hierdoor in zwaar weer terecht is gekomen) en zijn hiervoor gepaste maatregelen genomen.

Het meest verwarrende van de verhalen over de financiele gesteldheid van de gemeente Westland is dat allerlei zaken te pas en onpas erbij worden gehaald, (de grote zak geld die de gemeente destijds kreeg bij de verkoop van de aandelen Westland Infra en Caiway) waardoor het voor de leek moeilijk is een goed beeld te krijgen wat er werkelijk afspeelt op dit moment. Daarom even wat feiten op een rijtje gezet zoals de redactie de laatste jaren ter ore is gekomen.

Hoe het begon

Bijna tien jaar geleden ontstond de gemeente Westland (op 1 januari 2004) uit een fusie van 11 kernen. Voorafgaande aan die fusie werden nog flink wat potjes met geld uitgegeven aan de verbetering van de eigen dorpskern, want geen enkel dorp wilde haar eigen spaarpot overdragen aan de gemeente Westland. Voor gemeente Westland bleef dus weinig (spaar)geld over.

Feiten op een rij

Nu moeten er bij ambtelijke organisaties altijd vraagtekens worden gesteld in hoeverre potjes met geld werkelijk liquide middelen (keiharde cash) zijn. Meestal als overheden praten over potjes met geld dan wordt met de gemeentelijke creditcard bij de Bank Nederlandse Gemeentes (BNG) gepind om alle voorgenomen plannen te kunnen betalen. Een betrouwbare bron binnen de gemeente meldde vorig jaar bij de redactie dat gemeentes structureel geld lenen zonder het echt af te lossen. En als ze het aflossen doen ze dat met nieuwe leningen, los van alle financiële meevallers die ze tussendoor krijgen.

En dat verklaart ook dat 10 jaar na de oprichting van gemeente Westland de stadsschuld op 1 januari 2014 is opgelopen tot 313.000.000 euro volgens de gegevens van de gemeente. En dan is de bouw van 2 nieuwe gemeentehuizen nog niet meegeteld.

Hoe rekent de gemeente dan?

Ja die verhalen over sluitende begrotingen is ook een vak en denkwijze apart. Hoe krijg je een sluitende begroting als je jaarlijks 20-30 miljoen euro bijleend? Met een beetje boekhoudkundige fantasie krijg je dat als volgt rond. In je begroting zet je een lening van laten we zeggen 30 miljoen euro´s ertussen. Daar trek je al een x bedrag af voor de op dit moment lage rente (tussen 3 en 4 %) die je dat jaar moet betalen aan die lening, dus houdt je ongeveer 29 miljoen over voor allerlei plannen. Daarmee worden dus de woningmarkt en innovatie gestimuleerd, maar ook de wegenprojecten en andere zaken waar wij als burgers ook profijt van hebben.

Zo hield de gemeente Westland na al die extra uitgaven met geleend geld, in 2012 1,7 miljoen euro over, dus die gaan dan naar de reservepot en is de begroting nog sluitend ook. Zo wordt dat gepresenteerd dan. Middels onroerend goed, overige bezittingen enz. van de gemeente wordt dat in de tegenbalans verwerkt en boekhoudkundig gezien gerechtvaardigd.

Macht der gewoonte

Nu is er niets nieuws onder de zon en overheden leven, vergeleken met de reële economie, eigenlijk structureel op de pof. Ze geven meer uit dan er binnen komt. Het heeft geen zin meer om daar langer wazig over te zijn of te liegen. Daar hebben we allemaal bewust of onbewust van geprofiteerd, maar de omslag zit er wel aan te komen. De houding van ´wat maakt het uit hoeveel we lenen, zolang we de begroting maar rond krijgen´ gaat bestuurlijk Nederland en ook gemeente Westland vroeg of laat echt opbreken.

Financieel beleid van gemeente Westland onder de loep

Amerika

Een prachtig voorbeeld zien we nu in Amerika. De twee partijen die het land de laatste decennia´s regeren hebben bijna continue teveel geld uitgegeven en nu rollebollen ze opnieuw over de zoveelste plafondverhoging van de schuld. Alsof dat normaal is. 800.000 ambtenaren zitten sinds een paar weken zonder werk en inkomen en nog wordt er geen tering naar de nering gezet. Als de politici er niet snel uitkomen treedt een wet in werking waarin de uitgaven en inkomsten, net als bij ieder gewone burger, in balans wordt gezet. Dat betekent 20% minder kunnen uitgeven.

Grote omslag is nodig

Bedrijven die niet goed draaien moeten op de kosten gaan letten. Ook overheden hebben een koerswijziging nodig hierin. Dat kan op 2 manieren, door belastingen te verhogen of te bezuinigen op uitgaven. Eén van de bezuinigingen bij gemeente Westland was om de kosten op lonen van ambtenaren de komende jaren te verlagen met 6,8 miljoen euro. Dat komt neer op ruim 110 fte ´s die moeten verdwijnen. Westlanders.nu kreeg een paar maanden geleden van de persvoorlichting als antwoord op deze vraag te horen dat die ruim 820 fte ´s al was verlaagd naar even 700. Een voldongen feit.

Vreemd was het dan te horen tijdens de perspresentatie van de begroting dat dit pas gedeeltelijk verwezenlijkt is. Overheden hebben dikwijls moeite om, ondanks hun voornemens, te slinken op personeel en houden graag de eigen voeten droog. En toch zijn deze beslissingen nodig en zal, als de crisis voortduurt, ook verder bezuinigt moeten worden hierin.

Bijkomend probleem

De wethouder van sociale zaken, de Goeij, krijgt binnenkort te maken met overheidstaken die op gemeentelijk niveau worden overgedragen. Daar krijgt de gemeente wel extra geld voor. Alleen voor die 40 miljoen euro die het Rijk voorheen eraan uitgaf, krijgt gemeente Westland maar 30 miljoen uitbetaald. Een dubbele opgave voor gemeente Westland en onze wethouder om dat voor elkaar te krijgen. Zij zal extra hulp nodig hebben.

Conclusie

De tijd voor dure plannetjes is voorbij en ook de uitgaven en inkomsten van gemeente Westland moeten, zonder nieuwe leningen ertussen te proppen, in balans komen. Dat valt al niet mee en is, behalve uitdagingen op sociale zaken, afboekingen van gronden en meer financiële tegenslagen die te verwachten zijn, een heuse uitdaging.

Crisissen zijn nooit leuk, maar ze schudden ons meestal wel wakker uit gewoontes die een verandering afdwingt van denken en doen. Maar we staan er met zijn allen voor en zullen er gezamenlijk uit moeten komen. Daar hebben we wijze bestuurders voor nodig, ook na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014.

Harry Schonewille

Eindredacteur Westlanders.nu

Meer nieuws uit
Zoeken