Asielopvang in Nederland loopt weer vast

Den Haag 26.08.2021 – De opvangcapaciteit van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) staat om verschillende redenen onder grote druk.

Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) en Staatssecretaris Broekers-Knol (asielzaken) luiden daarom de noodklok. Zij doen een oproep aan onder andere provincies en gemeenten om waar mogelijk hulp te bieden bij het vergroten van de opvangcapaciteit en het (tijdelijk) huisvesten van vergunninghouders.

Omdat het kabinet al tijden meer wil dan wat praktisch gezien haalbaar is in Nederland, loopt de toestroom van ‘nieuwkomers’ in Nederland ook na 1,5 jaar coronapandemie weer langzaam op. Gevolg is dat keer op keer beroep op gemeenten wordt gedaan om meer woonruimten te reserveren tein einde de asielinstroom te kunnen continueren. Voor 2021 is de taakstelling van huisvesting voor statushouders van het rijk voor gemeenten al verhoogd, maar zelfs dat lijkt nu niet genoeg.

En zolang gemeenten de taakstelling (blindelings) opvolgen zal het beleid enerzijds van rijkswege niet veranderen en anderzijds meer frictie veroorzaken bij de eigen bevolking. Die moet steeds langer wachten op een huurwoning wat kan oplopen tot 5-6 jaar in gemeente Westland. Bij andere gemeenten klinken al geluiden van 10 jaar (of langer).

Toegenomen instroom
‘Steeds meer mensen komen uit landen als Afghanistan, Libanon, Belarus en Turkije om een veilig onderkomen te zoeken in Nederland. Omdat internationale reisbeperkingen worden opgeheven volgen ook steeds meer zogenoemde nareizigers, zoals familieleden van mensen die al een verblijfsvergunning hebben. In de afgelopen zeven weken ging het om een stijging van ongeveer 1.600 mensen. Dit alles betekent dat op een totale opvangcapaciteit van ruim 29.000 plekken, er op dit moment ruim 27.000 bezet zijn.

Te weinig huisvesting
Daarnaast veroorzaakt krapte op de woningmarkt problemen met het vinden van huisvesting voor mensen die al een verblijfsvergunning hebben. Op dit moment verblijven er ongeveer 11.000 vergunninghouders in de opvang, waarvan ruim 6.000 al langer dan de afgesproken 14 weken na vergunningverlening. Als vergunninghouders te lang in de opvang verblijven, belemmert dat hun integratie en participatie.

Gezamenlijke actie
Staatssecretaris Broekers-Knol en minister Ollongren doen daarom een dringende oproep aan Commissarissen van de Koning, gedeputeerden, burgemeesters en wethouders om te helpen bij het vergroten van de reguliere opvangcapaciteit van het COA en om voor, desnoods tijdelijke, huisvesting te zorgen voor vergunninghouders.

In de brief worden vijf maatregelen genoemd die hierbij moeten helpen:

– Er moeten met spoed meer tijdelijke woonvoorzieningen komen. Door het COA en het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) zijn locaties in eigendom geïnventariseerd die met spoed gereed kunnen worden voor dit doel.

– Lokale overheden worden opgeroepen snel leegstaande panden beschikbaar te maken voor de huisvesting van vergunninghouders en opvang van asielzoekers.

– Zet leegstaande hotels in, die kunnen worden ondersteund door een zogeheten ‘hotelregeling’.

– Zorg dat er meer sobere opvang locaties voor asielzoekers met een kansarme asielaanvraag komen.

– Help COA bij het vinden van noodopvanglocaties.

Daarnaast stelt het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties later dit jaar een financiële regeling open voor huisvesting van aandachtsgroepen. Een bedrag van 15 miljoen euro wordt gereserveerd voor vergunninghouders.

Het is belangrijk dat het Rijk, provincies, gemeenten en het COA gezamenlijk maatregelen treffen. Ook de hulp van andere partijen, zoals maatschappelijke hulporganisaties, zal hard nodig zijn. Zonder ondersteuning zit het COA naar verwachting binnen enkele weken vol en is crisisnoodopvang nodig. Dat betekent dat tijdelijke locaties worden gebruikt die eigenlijk niet bedoeld zijn voor opvang, zoals sporthallen. Alle inzet is erop gericht om dit uiterst onwenselijke scenario af te wenden,’ aldus het kabinet.