Delfland 21.03.2025 – Rioolwaterzuiveringsinstallaties verwerkten in 2023 een recordhoeveelheid van 2,25 miljard kubieke meter rioolwater.
Dat is een kwart meer dan een jaar eerder en evenveel als het jaarlijks drinkwatergebruik van 47 miljoen mensen. Dit kwam doordat er in 2023 een recordhoeveelheid neerslag viel, ruim 45 procent meer dan in het droge jaar ervoor. Door de grote aanvoer werden meststoffen als stikstof en fosfor minder goed uit het rioolwater verwijderd en waren de restlozingen groter.
Dit blijkt uit de laatste cijfers van het CBS.
| Jaartal | Volume (mln m³) |
|---|---|
| 1990 | 1642,65 |
| 1991 | 1620,71 |
| 1992 | 1773,82 |
| 1993 | 1838,70 |
| 1994 | 2001,23 |
| 1995 | 1854,02 |
| 1996 | 1636,76 |
| 1997 | 1675,27 |
| 1998 | 2144,54 |
| 1999 | 1992,12 |
| 2000 | 1996,78 |
| 2001 | 2131,93 |
| 2002 | 2047,13 |
| 2003 | 1757,33 |
| 2004 | 1914,95 |
| 2005 | 1841,41 |
| 2006 | 1853,58 |
| 2007 | 2068,28 |
| 2008 | 1928,19 |
| 2009 | 1818,00 |
| 2010 | 1934,31 |
| 2011 | 1917,39 |
| 2012 | 1985,00 |
| 2013 | 1873,00 |
| 2014 | 1841,32 |
| 2015 | 1957,26 |
| 2016 | 1904,88 |
| 2017 | 1928,27 |
| 2018 | 1773,44 |
| 2019 | 1905,17 |
| 2020 | 1938,48 |
| 2021 | 1963,88 |
| 2022 | 1807,84 |
| 2023 | 2245,26 |
In 2023 verwijderden de 313 Nederlandse rioolwaterzuiveringsinstallaties 98 procent van de biologisch afbreekbare verontreinigingen, zoals uitwerpselen en urine uit huishoudelijk afvalwater.
Daarnaast werd bijna 84 procent van de stikstofverbindingen uit het afvalwater gehaald; een jaar eerder was dat 86 procent. De hoeveelheid stikstof die toch in het water achterbleef (ook wel restlozing genoemd) was 15,2 miljoen kilogram, 17 procent meer dan in 2022. Fosforverbindingen werden voor 86 procent verwijderd, tegen 88 procent een jaar eerder. De restlozing van fosfor was daardoor 10 procent hoger en bedroeg bijna 1,8 miljoen kilogram.
De slechtere zuiveringsprestaties voor fosfor en stikstof werden veroorzaakt door de extreem hoge aanvoer van rioolwater. Door de hoge aanvoer daalt de concentratie stoffen in het rioolwater en stroomt het water sneller door de rioolwaterzuivering, daardoor kost het meer moeite deze stoffen uit het rioolwater te halen.
| Jaartal | Stikstofverbindingen, aanvoer (1990=100) | Fosforverbindingen, aanvoer (1990=100) | Stikstofverbindingen, restlozing (1990=100) | Fosforverbindingen, restlozing (1990=100) |
|---|---|---|---|---|
| 1990 | 100,00 | 100,00 | 100,00 | 100,00 |
| 1991 | 103,25 | 98,32 | 105,59 | 94,53 |
| 1992 | 103,98 | 96,85 | 102,42 | 92,08 |
| 1993 | 105,29 | 98,90 | 100,17 | 90,72 |
| 1994 | 106,51 | 97,93 | 102,02 | 83,41 |
| 1995 | 103,33 | 95,81 | 92,25 | 56,56 |
| 1996 | 102,01 | 93,85 | 89,03 | 53,93 |
| 1997 | 104,26 | 94,57 | 83,48 | 51,35 |
| 1998 | 105,37 | 95,38 | 87,72 | 51,92 |
| 1999 | 104,77 | 92,59 | 80,70 | 48,21 |
| 2000 | 104,25 | 92,64 | 73,68 | 45,60 |
| 2001 | 105,42 | 96,47 | 75,63 | 47,99 |
| 2002 | 105,76 | 99,09 | 70,61 | 48,10 |
| 2003 | 102,98 | 98,22 | 60,13 | 45,06 |
| 2004 | 103,66 | 99,80 | 59,74 | 44,05 |
| 2005 | 104,37 | 100,47 | 55,33 | 42,49 |
| 2006 | 105,62 | 99,89 | 48,50 | 41,61 |
| 2007 | 108,05 | 104,26 | 45,43 | 42,36 |
| 2008 | 109,89 | 104,14 | 42,81 | 40,89 |
| 2009 | 106,62 | 101,70 | 38,62 | 36,91 |
| 2010 | 108,11 | 96,68 | 42,21 | 35,68 |
| 2011 | 109,90 | 96,48 | 38,81 | 34,08 |
| 2012 | 109,56 | 93,75 | 38,72 | 33,10 |
| 2013 | 107,95 | 93,03 | 37,26 | 33,32 |
| 2014 | 110,28 | 94,19 | 35,89 | 34,93 |
| 2015 | 109,66 | 93,26 | 37,26 | 31,42 |
| 2016 | 114,39 | 93,34 | 36,65 | 28,35 |
| 2017 | 114,89 | 93,54 | 37,86 | 29,54 |
| 2018 | 115,80 | 92,69 | 35,65 | 26,86 |
| 2019 | 115,92 | 94,41 | 36,63 | 28,32 |
| 2020 | 115,27 | 92,62 | 36,45 | 26,33 |
| 2021 | 115,13 | 91,38 | 36,59 | 26,95 |
| 2022 | 113,73 | 90,16 | 32,98 | 25,80 |
| 2023 | 114,41 | 88,85 | 38,58 | 28,42 |
Elektriciteitsgebruik rioolwaterzuivering gestegen
Om de recordhoeveelheid water te transporteren en schoon te maken was een recordhoeveelheid elektriciteit (836 miljoen kWh) nodig, 6 procent meer dan in 2022. Rioolwaterzuiveringsbedrijven kochten in 2023 per saldo ruim 63 procent van het stroomgebruik aan, 9 procent meer dan een jaar eerder. Daarnaast werd 23 procent opgewekt in eigen warmtekrachtkoppelingsinstallaties (WKK-installaties). Dat is ongeveer 5 procent minder dan het jaar ervoor.
Zonnestroominstallaties op het terrein van de Nederlandse rioolwaterzuiveringsbedrijven voorzien steeds meer in de elektriciteitsbehoefte. In 2023 leverden ze 12 procent van de stroombehoefte, in totaal 102 miljoen kWh. Tien jaar eerder was dat nog 380 duizend kWh.
| Jaartal | Saldo aankoop en teruglevering (mln kWh) | Eigen productie WKK (mln kWh) | Zelf opgewekt uit zon (mln kWh) | Zelf opgewekt uit wind (mln kWh) |
|---|---|---|---|---|
| 2010 | 528,00 | 183,00 | 0,00 | 0,00 |
| 2011 | 524,82 | 179,82 | 0,26 | 0,00 |
| 2012 | 497,89 | 199,33 | 0,36 | 0,59 |
| 2013 | 568,49 | 209,40 | 0,38 | 0,96 |
| 2014 | 548,75 | 210,95 | 0,41 | 2,01 |
| 2015 | 560,99 | 216,91 | 0,52 | 2,30 |
| 2016 | 565,79 | 221,14 | 0,61 | 1,04 |
| 2017 | 578,87 | 220,75 | 0,82 | 1,04 |
| 2018 | 565,13 | 218,68 | 3,20 | 2,59 |
| 2019 | 557,39 | 222,49 | 19,26 | 2,89 |
| 2020 | 542,83 | 223,95 | 35,00 | 5,33 |
| 2021 | 521,98 | 218,40 | 69,41 | 0,09 |
| 2022 | 487,38 | 204,11 | 97,88 | 0,08 |
| 2023 | 529,34 | 194,65 | 102,10 | 9,73 |
Productie groen gas verder gegroeid
Rioolwaterzuiveringsinstallaties produceerden in 2023 bijna 131 miljoen kubieke meter biogas door de vergisting van zuiveringsslib, iets minder dan een jaar eerder. Ruim 55 procent van het biogas werd gebruikt voor de eigen elektriciteitsproductie. Daarnaast werd 14 miljoen kubieke meter aardgas ingezet voor elektriciteitsproductie. Dat leverde in totaal 195 miljoen kWh op, ongeveer evenveel als het jaarverbruik van bijna 80 duizend huishoudens.
Iets meer dan een kwart van de biogasproductie door rioolwaterzuiveringsinstallaties werd omgezet in groen gas, dat is een duurzame variant van aardgas. Dit wordt aan het aardgasnet of aan externe afnemers geleverd. In 2023 leverden rioolwaterzuiveringsinstallaties 22 miljoen kubieke meter groen gas, ongeveer evenveel als het gemiddelde aardgasgebruik van 22 duizend woningen. Tien jaar eerder bedroeg de productie nog bijna 2 miljoen kubieke meter groen gas.
Doordat er in 2023 meer (groen) aardgas werd geproduceerd door rioolwaterzuiveringsinstallaties dan er aan aardgas aangekocht is, is rioolwaterzuivering voor het eerst een nettoproducent van aardgas.
| Jaartal | Inzet in WKK (mln m³) | Inzet voor groen gasproductie (mln m³) | Overig gebruik (mln m³) | Saldo doorlevering en inkoop (mln m³) | Afgefakkeld (mln m³) | Direct gespuid (mln m³) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | 74,56 | 0,00 | 3,86 | 11,69 | 7,36 | 1,07 |
| 2011 | 76,10 | 0,78 | 6,62 | 9,04 | 6,45 | 0,38 |
| 2012 | 80,06 | 1,56 | 4,87 | 8,85 | 6,94 | 0,22 |
| 2013 | 84,87 | 1,82 | 5,87 | 11,35 | 5,88 | 0,08 |
| 2014 | 84,45 | 1,29 | 3,83 | 11,67 | 6,57 | 0,20 |
| 2015 | 83,16 | 0,95 | 5,05 | 10,26 | 7,41 | 0,08 |
| 2016 | 86,28 | 1,33 | 6,94 | 9,99 | 10,09 | 0,58 |
| 2017 | 85,24 | 1,70 | 7,73 | 8,77 | 12,72 | 0,68 |
| 2018 | 81,61 | 3,17 | 8,63 | 11,12 | 11,28 | 0,24 |
| 2019 | 84,01 | 5,87 | 8,34 | 14,40 | 12,06 | 0,08 |
| 2020 | 84,20 | 10,78 | 7,83 | 17,11 | 9,79 | 0,13 |
| 2021 | 84,08 | 24,02 | 8,67 | 10,06 | 10,41 | 0,08 |
| 2022 | 76,54 | 29,61 | 7,89 | 11,12 | 6,97 | 0,08 |
| 2023 | 72,84 | 33,95 | 8,88 | 8,66 | 6,29 | 0,07 |
55 procent van energie zelf opgewekt
Het totale primaire energiegebruik van rioolwaterzuiveringsinstallaties lag met bijna 6 petajoule (PJ) iets hoger dan in 2022. 55 Procent van deze energiebehoefte is zelf opgewekt uit zon en wind en door inzet van biogas. Door de hogere productie van groen gas was er een nettoproductie van aardgas ofwel een negatief gebruik van primaire energie uit aardgas.
Eén reactie
Wat een indrukwekkende hoeveelheid cijfertjes. Ik noem dit soort berichten altijd nieuws in de komkommertijd. Er is geen nieuws, maar we willen natuurlijk wel nieuws plaatsen.