s’-Gravenhage 27.10.2024 – Behalve dat de rijksoverheid teveel uitdijt waardoor er mede krapte ontstaat op de arbeidsmarkt, blijft het ook teveel geconcentreerd op de Randstad.
De spreiding van de rijkswerkgelegenheid over het land blijft achter bij de ambities. Dat concludeerde het kabinet vrijdag. Om dat tij te keren wordt bij nieuwe rijksdiensten en bij uitbreidingen nadrukkelijk gekeken naar vestiging buiten de Randstad. Daarnaast ligt bij de beoogde krimp van het ambtenarenapparaat de focus op functies in de Randstad.
Ministeries zorgen voor de meeste banen binnen de rijkswerkgelegenheid: ruim 131.000 van de 353.797 voltijdsbanen bij de overheid is bij de ministeries. In het regeerprogramma heeft het kabinet een budgettaire taakstelling afgesproken die vanaf 2025 optelt naar € 1 miljard structureel vanaf 2029. Momenteel worden de opties per ministerie geïnventariseerd zodat daarna weloverwogen (politieke) keuzes kunnen worden gemaakt. Daarbij vraagt minister Uitermark iedere minister de taakstelling zo in te vullen dat deze de spreiding van de organisatie verbetert. Dit sluit aan bij een andere maatregel van het kabinet: elke regio telt.
Minister Uitermark: “Bij alles wat wij doen, moet het belang van alle mensen in Nederland centraal staan. Jarenlang is er te veel met een Haagse bril naar de spreiding van de rijkswerkgelegenheid gekeken. Dan koos men voor de Randstad vanuit efficiëntie maar dat is niet het enige wat moet tellen. Beter beleid bijvoorbeeld, dat aansluit bij wat in een bepaalde regio speelt, doordat het Rijk ook in die regio gevestigd is. Bovendien is de rijksoverheid dan ook letterlijk dichter bij mensen.”
Een van de concrete acties is dat het regiobelang een prominentere plek krijgt in de besluitvorming over de locatiekeuze van een rijksdienst. Rijksoverheid en regio’s hebben hier beide belang bij. Zo kunnen langdurige samenwerkingsrelaties worden opgebouwd. Dit vereist een gezamenlijke inspanning, van zowel het kabinet als de regio’s.
Het vorige kabinet besloot eerder dit jaar om de rijkswerkgelegenheid beter te spreiden over het land. Daarom werd de coördinerende en adviserende rol van de minister van BZK versterkt. Daarbij geeft de minister advies over locaties voor nieuwe rijksdiensten of bij forse uitbreiding van rijkswerkgelegenheid. In dat advies brengt de minister van BZK mogelijkheden in kaart voor samenwerking tussen regio’s en ministeries.
Die aanpak zet dit kabinet nu slagvaardig door. Doel daarbij is de kwaliteit van wonen, werken en leven in heel Nederland te vergroten. Die aanpak werd eerder aangekondigd in de kabinetsreactie op het vorig jaar verschenen rapport ‘Elke regio telt!’. In dat rapport concludeerden de onderzoekers dat door jarenlange beleidskeuzes van het Rijk onwenselijke verschillen tussen en in regio’s zijn ontstaan.