Vafamilterrein: emissievrij bouwen met stroom van RET

Hoek van Holland 20.01.2025 – Mobiele werktuigen op de bouwplaats laden met elektriciteit van het RET-netwerk; in Hoek van Holland gebeurt het. Bij de herinrichting van het voormalig Vafamilterrein tot natuurgebied wordt gebruik gemaakt van elektriciteit uit de bovenleiding van de RET.

Sinds de RET vorig jaar een vergunning kreeg voor het leveren van stroom aan andere partijen, is het de eerste keer dat dit ook daadwerkelijk gebeurt. Het project in Hoek van Holland is daarmee het eerste project in Nederland dat door deze stroom voor een groot deel emissieloos, zonder uitstoot van schadelijke stoffen, kan worden uitgevoerd. Samen met Stichting Het Zuid-Hollands Landschap en de RET laat de gemeente Rotterdam zo zien dat duurzaam bouwen met innovatieve oplossingen nog steeds mogelijk is, ondanks de afgekondigde netcongestie.

De graafmachine op de bouwplaats werkt niet op diesel of benzine, maar is elektrisch en wordt opgeladen met stroom via een speciaal oplaadpunt op het terrein. Bijzonder is dat deze stroom afkomstig is van het RET-netwerk. De laadkabel van de elektrische graafmachine is aangesloten op de bovenleiding van het metronetwerk. Linda Boot, directeur van RET: ‘‘De RET is de eerste ov-partij in Nederland en zover wij weten zelfs in Europa, die een vergunning heeft gekregen om stroom te leveren aan anderen.

Doordat onze voertuigen – zoals de tram en metro – niet altijd alle beschikbare stroom verbruiken, is er vaak capaciteit op het elektriciteitsnet over. Daarom werken we aan manieren om ons energienetwerk slimmer te gebruiken, zoals hier in Hoek van Holland met de aansluiting op ons netwerk om bouwmaterieel op te laden. In feite is ons bovenleidingnetwerk het langste verlengsnoer van Rotterdam. Dit biedt enorm veel mogelijkheden en de RET kan hiermee een belangrijke bijdrage leveren aan het verminderen van de netcongestie.”

Emissieloos werken
De gemeente Rotterdam gaf opdracht voor de herinrichting van het voormalig terrein voor militairen. Jarenlang was het 3 hectare grote gebied in bezit van het Rijk en deed het dienst als kampeerterrein voor militaire families. Sinds 2021 is het terrein, gelegen tussen de Vinetaduin en de Hoekse Bosjes, overgedragen aan het Zuid-Hollands Landschap. Momenteel wordt het voormalig Vamilterrein heringericht tot natuurgebied, met meer ruimte voor groen en biodiversiteit. Dat dit voor een deel emissieloos gebeurt, was een eis van de gemeente. “Dat is wel iets waar ik best trots op ben; we hebben goed samengewerkt aan een innovatieve oplossing om de uitstoot bij de herinrichting van het Vafamilterrein naar beneden te brengen.”, vertelt wethouder Zeegers (Klimaat, Bouwen en Wonen). “Rotterdam juicht dit soort initiatieven toe, vooral omdat ze door de afgekondigde netcongestie nóg belangrijker zijn geworden. Bovendien gaan we in Rotterdam voor een gezonde stad met schone lucht, waar iedereen met plezier woont, werkt en leeft. Groei van de stad daarbij gaat hand in hand met het verbeteren van de luchtkwaliteit en het tegengaan van de CO2-uitstoot.”

Pilotproject voor emissieloos werken in natuurgebieden
Voor het Zuid-Hollands Landschap is dit de eerste ervaring met het gebruik van elektrische mobiele werktuigen. Directeur Jos Bisschops vertelt: “In natuurgebieden zoals dit, grenzend aan Natura 2000-gebieden, is emissieloos werken een belangrijke stap in het beschermen van kwetsbare ecosystemen en het terugdringen van stikstofuitstoot. Wij zijn trots dat deze pilot juist in ons gebied van start gaat en zien dit als een eerste stap richting een toekomst waarin emissieloos bouwen en werken de norm wordt.”

Kansen
Het aansluiten van werkmaterieel op het energienet van de RET is nog maar het begin. De samenwerking tussen RET en Rotterdam breidt zich de komende jaren uit. Op het gebruikelijke elektriciteitsnet is het door netcongestie niet altijd meer mogelijk om nieuwe aansluitingen te krijgen, maar aansluiten op het RET-net kan nog wel. Dit kan voor een aantal projecten die stil dreigen te vallen door netcongestie een oplossing zijn. Daarbij ligt de focus op duurzame mobiliteit. De vergunning van de RET biedt namelijk niet alleen kansen voor emissloos bouwen en werken, ook de laadinfrastructuur in Rotterdam kan hierdoor, ondanks congestie, een boost krijgen. De ambitie is om laadpleinen voor groot- en kleinverbruik aan te sluiten. En hiermee ook stappen te zetten richting uitstootvrije mobiliteit.