Zuid Holland 15.07.2024 – Nederland krijgt er dit najaar 2000 hectare biodiverse akkers met groenbemesters bij, waarvan dus minstens 200 ha in Zuid-Holland. Groenbemesters of vanggewassen worden na de oogst ingezaaid om de bodem te beschermen tegen zon, regen en wind. Groenbemestermengsels met vlinderbloemigen zijn duurder in aanschaf, maar beter voor natuur, bodem en klimaat. Vanaf 21 juni kunnen 400 akkerbouwers flinke korting krijgen op zaadmengsels waarmee zij kunstmest (stikstof en CO2) besparen en meer biodiversiteit terugbrengen op het land. De campagne 1001ha soortenrijke groenbemestermengsels van LTO en Urgenda haalt geld op bij burgers en overheden en zet deze om in korting voor boeren: simpel en doeltreffend. In 2022 en 2023 zaaiden 240 akkerbouwers al 1.250 hectare in. Boeren zijn zeer enthousiast over behaalde resultaten en daarom helpt de provincie mee.
De kracht van vlinderbloemigen
Groenbemesters of vanggewassen zijn gewassen die de boer inzaait na de oogst om de bodem tijdens de winter bedekt en actief te houden. Groenbemestermengsels dragen – meer dan enkelvoudige groenbemesters – bij aan organische stofopbouw en biodiversiteit. Ze leggen nutriënten vast in de winter, beschermen de bodem bij grote hoeveelheden neerslag en dragen bij aan een gezond en divers bodemleven. Mengsels met vlinderbloemigen (zoals klaver, wikke of lupine) zijn iets duurder in aanschaf en nog redelijk onbekend bij akkerbouwers, maar leggen stikstof uit de lucht vast waardoor kunstmest en CO2 kunnen worden bespaard. Tijdens een pilot in 2022 zaaiden 40 Zeeuwse akkerbouwers 200 hectare in. In 2023 schaalde de campagne landelijk op: 200 akkerbouwers zaaiden 1000 hectare in.
Goed voor boer, klimaat en milieu
Uit een enquête onder 240 deelnemers van de campagne ‘1001ha groenbemester-mengsels’ blijkt dat gemiddeld 1/3 kunstmest en 1/5 dierlijke mest bespaard wordt door het gebruik van een groenbemestermengsel met vlinderbloemigen. Dat is zowel gunstig voor de portemonnee van de boer en voor klimaat, bodem en biodiversiteit. De boeren waardeerden de actie met een 8,8. Twintig procent van de geënquêteerde boeren maakte voor het eerst gebruik van een mengsel en 80% wil dit in de toekomst vaker doen.
ZLTO, Urgenda en drie aangesloten zaadleveranciers (DSV zaden, Neutkens en Ten Have Seeds) gaan komend jaar samenwerken. Doel is meer voorlichting aan de deelnemende akkerbouwers te geven om de toevoeging van mest verder te verminderen en te helpen met andere duurzame stappen zoals niet-ploegen en ruimte te maken voor meer akkervogels.
Via website en nieuwsbrieven krijgen de boeren hulp bij het kiezen van het juiste mengsel, inspiratie door ervaringen van andere boeren, informatieve filmpjes en de laatste kennis over duurzaam boeren en het gezond houden van de bodem.
1001ha: hulp voor boeren door crowdfunding
1001ha begon in 2020 voor de melkveesector door samenwerking tussen Urgenda en LTO Nederland. Melkveehouders kunnen 150 euro korting krijgen op kruidenrijke grasmengsels voor hun weides. De campagne sloeg aan en resulteerde in 5.000 verkochte hectare dankzij bijdragen van donateurs en overheid. Ook LTO Noord haakte aan. Iedere hectare kruidenrijk grasland scheelt 500 kg kunstmest en 1000 kg CO2. 74% van de melkveehouders is na het eerste experiment ‘om’.
De campagne breidde in 2022 uit naar de akkerbouw door een samenwerking met ZLTO en provincie Zeeland. Sinds die eerste succesvolle pilot zijn inmiddels ook de provincies Noord-Brabant, Limburg, Flevoland, Zuid-Holland en Groningen aangesloten evenals vier gemeenten. Op 21 juni startte een nieuw seizoen met genoeg budget om 400 akkerbouwers voor 2000 hectare aan biodiverse groenbemestermengsels te helpen.