Nieuwe huisvestingswet heeft geen invloed op toewijzen koopwoningen

Westland 19.09.2023 -Op 18 december 2023 hebben B&W vragen ontvangen van de fractie GBW over het invoeren van voorrangsregeling voor koopwoningen.

Ingevolge artikel 42 van het Reglement van Orde informeren zij u als volgt.

Inleiding
De Eerste Kamer heeft kortgeleden ingestemd met aanpassingen in de Huisvestingswet 2014, die naar verwachting vanaf 1 januari 2024 van kracht zullen zijn. De ‘nieuwe’ Huisvestingswet geeft de gemeente meer mogelijkheden om huur- en koopwoningen toe te wijzen aan specifieke woningzoekenden.

Zo mag de gemeente bijvoorbeeld straks bij de helft van de beschikbare sociale huurwoningen en nieuwbouw koopwoningen tot de betaalbaarheidsgrens (in 2024: 390.000 euro) voorrang geven aan mensen die in Westland wonen of werken. Daarnaast kan zij nu ook bepaalde beroepen, zoals leraren, verpleegkundigen en politieagenten, aanmerken als cruciaal, waardoor die ook met voorrang geholpen worden bij het vinden van een woning.

De nieuwe mogelijkheden van de Huisvestingswet beantwoorden aan een lang gekoesterde politieke wens in Westland. Wat de fractie van GBW betreft worden deze regels daarom nu ook zo snel als mogelijk in Westland ingevoerd.

Vanuit dat ongeduld de navolgende vragen:

Vraag 1
Wij veronderstellen dat uw college tijdig heeft geanticipeerd op de nieuwe mogelijkheden van deze wet en dus inmiddels een aanvang heeft gemaakt met de voorbereidingen voor het invoeren in Westland van de nieuwe (voorrangs)mogelijkheden die de wet biedt. Kunnen wij er dan ook zonder meer op rekenen dat in het eerste kwartaal van 2024 de gemeenteraad een voorstel voor wijziging van de Huisvestingsverordening voor besluitvorming wordt voorgelegd?

Antwoord 1
Allereerst excuses voor de late beantwoording van deze vragen.
Uw raad is bij de bespreking van de huisvestingsverordening (spoor 1a) door de wethouder volkshuisvesting op 22 januari 2024 een planning voorgelegd van het vervolgtraject. Momenteel werkt men aan de actualisatie van (het regionale deel van) de huisvestingsverordening in relatie tot de nieuwe Huisvestingswet (spoor 1b). De verwachting is dat gewijzigde versie (spoor 1b) in het 4e kwartaal van 2024 aan uw raad ter besluitvorming wordt voorgelegd en per 1 januari 2025 in werking zal treden.

Vraag 2
De memorie van toelichting bij de gewijzigde huisvestingswet stelt expliciet dat het niet mogelijk is voor gemeenten om op andere wijze (bijvoorbeeld in de vorm van convenanten of woonvisies) directe of indirecte regels rondom woonruimteverdeling op te stellen en/of om buiten de Huisvestingsverordening andere of aanvullende afspraken te maken over de verdeling van koopwoningen. Betekent de nieuwe Huisvestingswet daarmee dat het Westlands registratiesysteem voor nieuwbouw koopwoningen ná 1 januari 2024 niet langer aangehouden kan worden? Heeft uw college inmiddels een plan opgesteld voor de beëindiging van de activiteiten op grond van het ‘registratiesysteem’?

Antwoord 2
Het Westlandse registratiesysteem voor nieuwbouw koopwoningen staat open voor elke woningzoekende. Zowel voor Westlandse woningzoekenden alsook voor niet Westlandse woningzoekenden. Omdat we middels onze systematiek niemand vanwege huidige woonplaats uitsluiten, heeft onze Westlandse regeling tot op heden stand gehouden. Vooralsnog brengt de nieuwe Huisvestingswet hier geen verandering in. Jurisprudentie in de toekomst zal de toepasselijkheid op het Westlandse registratiesysteem uit moeten wijzen. Het zonder meer afschaffen levert direct problemen op voor alle afspraken met ontwikkelaars en bovendien voor de mensen die hier al jaren voor ingeschreven staan en voor die inschrijving betalen. Met behulp van dit systeem hebben veel Westlandse woningzoekenden een betaalbare koopwoning kunnen bemachtigen.

Bij de besluitvorming, over de Huisvestingsverordening spoor 1b, bespreken we dit ook. De verplichting voor een huisvestingsvergunning in combinatie met (gedeeltelijke) lokale toewijzing zal een van de keuzemodules zijn. In welke vorm een Westlands registratie systeem daar een rol in kan spelen blijkt dan. Als we in de huisvestingsverordening specifieke eisen regelen, is ook daar enige registratie voor vereist. Deze registratie moeten we ook borgen, dat kan middels deze systematiek.