Westland 29.04.2023 – Op 20 januari heeft de fractie CDA collegevragen gsteld over het participatietraject voor statushouders in gemeente Westland.
Ingevolge artikel 42 van het Reglement van Orde informeren B&W u als volgt.
Inleiding
In een nabij verleden is besloten om het participatietraject van statushouders en migranten te laten verzorgen door Patijnenburg. Patijnenburg selecteerde NL training voor het taaltraject. Cliënten verder op weg helpen met de Nederlandse taal en aldus een goed fundament te geven voor verdere integratie in de samenleving. In de wet worden taalverwerving en participatie als twee gelijkwaardige onderdelen gezien (50% / 50% ) Het taalverwervingsdeel lijkt goed belegd bij NLtraining. Op het participatiedeel van de inburgering is weinig zicht.
Nog weinig taalcursisten en potentiële taalcursisten geven aan op enige wijze te participeren in de samenleving. Begeleid werken, vrijwilligerswerk of een reguliere baan zijn in veel gevallen (nog) niet aan de orde. Argumenten van de taalcursisten zijn onder andere: te weinig kennis van de Nederlandse taal, onderwijs is moeilijk, ziekte, depressie of stress i.v.m. lang traject bij gezinshereniging. Veel argumenten zullen absoluut valide zijn, maar het doel “participatie” komt zo wel ver weg te liggen en daarmee lijkt integratie een erg moeilijk te bereiken doel. Misschien moet er wel eerder in het traject duidelijk gemaakt worden welk arbeidsethos in Nederland aan de orde is middels een, in een zeer vroeg stadium van de inburgering aan te bieden, lessenserie “Kennis van de Nederlandse cultuur en maatschappij”.
Daarnaast doet zich het probleem voor dat er ook cliënten zijn die ondertussen redelijk tot goed Nederlands spreken, maar die door terughoudendheid bij werkgevers om statushouders in dienst te nemen zeker niet op soepele wijze integreren in de Nederlandse samenleving.
Onze vragen:
Vraag 1
Herkent u de door ons geschetste situatie?
Antwoord 1
De gemeente Westland voert samen met de maatschappelijke partners taken uit die behoren tot de Wet Inburgering. Zoals u weet is er met de Westlandse Flexroute voor gekozen om statushouders, mensen die in Nederland mogen blijven na hun asielaanvraag en inburgeringsplichtig zijn, direct na aankomst in onze gemeente te plaatsen in het hotel Carlton, Naaldwijk. In het hotel wordt direct gestart met het inburgeringstraject, in samenwerking met onze lokale en regionale partners (o.a. Patijnenburg, SKT, Vluchtelin genwerk). Onze inzet hierop hebben we geïntensiveerd en gecentreerd juist omdat we willen dat inburgeraars direct op weg geholpen worden in het Westland.
In het hotel worden veel taallessen gegeven en er is doorlopend aandacht voor werk en participatie in de samenleving. Werken en participeren in de samenleving is cruciaal voor een succesvolle inburgering. Statushouders worden vanuit het hotel begeleid om snel ergens aan de slag te kunnen en zetten daarmee een grote stap richting zelfredzaamheid. Tot slot, naast taal en werk, is breder participeren in de Westlandse samenleving ook een belangrijk onderdeel van de intensivering van het Westlandse inburgeringstraject. Samen met onze partners, wordt onderwijs gegeven over Westland en worden daarnaast vele (cultu rele) activiteiten georganiseerd om kennis te maken met Westland. Wij voeren dit uit in lijn met de nieuwe inburgeringswet die in 2021 in werking is getreden.
In tegenstelling tot de vorige wet, hebben gemeenten nu een grote rol in de ondersteuning van s tatushouders. Via een Persoonlijk plan Inburgering en Participatie (PIP) wordt een op maat gemaakt inburgeringsplan gemaakt, met daarbij verschillende leerroutes (zie antwoord vraag 3). Naast taal bevatten de leerroutes ook het participatieverklaringstraje ct en de Module Arbeidsmarkt en Participatie.
Vraag 2
Wordt u door Patijnenburg in regelmatige rapportages op de hoogte geho uden van deze ontwikkelingen?
Antwoord 2
Patijnenburg rapporteert tijdens het maandelijkse monitoroverleg met de gemeente Westland. Het monitoroverleg vindt op ambtelijk niveau plaats waarin namens de gemeente Westland, team Inkomen, team Centrale Toegang en team Beleid Samenleving participeren.
Vraag 3
Welk percentage van de nieuwkomers volgt een taaltraject?
Antwoord 3
Elke statushouder die in het hotel aankomt, krijgt een intake voor een PIP. Op basis daarvan wordt gekeken welke route, op basis van de nieuwe inburgeringswet, het best passend is. Dit kan de B1-route, de Onderwijsroute of de Z-route. Het uitgangspunt van de inburgering in het hotel is dat iedereen, welk niveau van instroom ook, (intensief) taalles ontvangt. De inburgeraars voor de “onderwijsroute” worden ingeschreven bij ROC M ondriaan, Haagse Hogeschool en Universiteit Leiden. De onderwijsroute is een route vooral voor jongeren. Zij leren de Nederlandse taal op niveau B1 of hoger. Ook worden zij dan voorbereid op het volgen van een mbo-, hbo- of universitaire opleiding.
De verwachting (ook landelijk) is dat 25% van de volwassenen de onderwijsroute in gaat. Bij Patijnenburg volgen de inburgeraars de B1 of de Zelfredzaamheidsroute. De B1 route is een route voor taal en (vrijwilligers)werk. Tegelijk kunnen zij meedoen door (vrijwilligers)werk. De zelfredzaamheidsroute is een route voor inburgeringsplichtigen waarvoor de onderwijs – en B1- route te moeilijk is. Zij leren de Nederlandse taal op een lager niveau (A1 -niveau). Deze mensen worden voorbereid (op een eenvoudige manier) om mee te doen in de Nederlandse samenleving.
De inburgering als onderdeel van de Westlandse Flexroute is er niet voor niets; te weinig statushouders in het Westland hebben na drie jaar hun inburgering afgerond en lopen dermate achter in ontwikkel ing van taal en werk, dat het voor hen moeilijk is om in onze samenleving te participeren. Daarnaast hadden we ook moeilijker zicht op deze groep mensen. Nu statushouders via het hotel instromen, kunnen we beter monitoren. We zijn daarom voornemens de raad voor de zomer te informeren hoe de inburgering in het hotel het eerste half jaar is vergaan.
Vraag 4
Welk percentage van de nieuwkomers participeert in de Nederlandse samenleving middels werk, vrijwilligerswerk of anderszins?
Antwoord 4
We zullen de raad voor de zomer informeren met een eerste update over de vernieuwde – en geïntensiveerde inburgering als onderdeel van de Westlandse Flexroute.
Vraag 5
Onderschrijft u de zorg die wij hebben hieromtrent en welke acties zijn er van uw kant al genomen?
Antwoord 5
Ja, wij delen uw zorg en hierom worden de genoemde acties ook ondernomen. Doordat alle statushouders centraal in het hotel worden opgevangen , ontvangen zij direct een inburgeringsaanbod dat meer omvat dan alleen het aanleren van de taal en toewerken naar participatie. Hiermee hebben wij een belangrijke en grote investering gedaan om de groep statushouders een goede start te geven in onze gemeen te.
Daarnaast is het afgelopen jaar in samenwerking met de partners een goede infrastructuur opgezet voor de implementatie van de Nieuwe Wet Inburgering 2021 en de daarbij horende leerroutes naast de al bestaande leerroutes. Lokale werkgevers willen wij goed informeren en enthousiasmeren om ook open te staan voor statushouders. Dit doen wij concreet door met ingang van januari 2023 maandelijks minimaal 1 bedrijfsbezoek te organiseren en door het organiseren van een banenmarkt voor de statushouders.
Vraag 6
Als er al acties ondernomen zijn, wat is daarvan dan het resultaat?
Antwoord 6
Het eerste resultaat van onze acties is de Westlandse Flexroute waardoor statushouders direct een veilige en stabiele omgeving wordt geboden , en er ruimte ontstaat om succesvol in te burgeren, de taal te leren en toe te werken naar een vorm van participatie waaronder werk. Wij zullen uw raad voor de zomer informeren met een eerste update sinds de start van de intensievere inburgering als onderdeel van de Westlandse Flexroute.
Vraag 7
Wat zijn de plannen om in de toekomst het integratietraject optimaal te laten functioneren?
Antwoord 7
Met de intensievere inburgering als onderdeel van de Westlandse Flexroute denken wij een grote stap vooruit te hebben gezet om de inburgering en integratie van statushouders succesvoller te laten zijn. Over de resultaten hiervan zult u geregeld worden geïnformeerd.