Replica grenspaal in Kwintsheul geplaatst

Kwintsheul 30.06.2021 – Op woensdagochtend 30 juni is de oude grenspaal aan de Kerkstraat in Kwintsheul wegehaald en omgeruild voor een spiksplinternieuwe replica.

De oude die midden in het centrum bij het Kwintrum stond krijgt een mooie plaats in het Westlands Museum, een stuk verderop aan de Middel Broekweg in Honselersdijk.

Inleiding
Kwintsheul was eeuwen een verdeeld dorp. De gemeentegrenzen van Monster, Wateringen en Naaldwijk liepen dwars door het dorp. Grenspalen werden bestuurlijke hobbels tot 1 juli 1957. Toen werd het verdeeld dorp eindelijk een ongesplitst dorp. De éénwording na 150 jaar strijd werd in Kwintsheul groots gevierd. Symbolisch werden de oude grenspalen op 1 juli 1957 verwijderd uit het staatbeeld. De strijd, de gemeenschapszin, de verbondenheid en éénwording van de inwoners van Kwintsheul willen we met herplaatsing van grenspalen in de kern van Kwintsheul en in het Westlands museum permanent monumentaal vorm gaan geven.

Geschiedenis van Kwintsheul
Het dorp Kwintsheul was voor 1600 nog geen dorp, maar slecht een verzameling van boerderijen. Het is historisch gegroeid en was onderdeel van drie ambachten Monster, Naaldwijk en Wateringen, later gemeenten. Deze gemeentegrenzen werden aangegeven met grenspalen. En was één groot probleem voor de bewoners van Kwintsheul. Iedere keer goedkeuring krijgen van alle drie gemeenten was ‘een crime’. Kwintsheul werd een hechte gemeenschap om haar doelen toch te bereiken. Eensgezind werd 150 jaar gevochten om binnen één gemeente te komen liggen. Eindelijk lukte dat en na de goedgekeurde grenswijziging door de 2e kamer lag heel Kwintsheul vanaf 1 juli 1957 in gemeente Wateringen. De grenspaal als herdenking aan de strijd van de ‘Heulenaars’. Op 1 juli 2017 werd na 60 jaar het feit van éénwording herdacht.

De foto van de verwijdering van de laatste grenspaal – zie foto – werd symbool van dat feit. Wederom drie wethouders van de voormalige drie gemeenten, die op dat moment wethouders waren bij gemeente Westland, hebben symbolisch deze éénwording nagespeeld. Tijdens de opening van de opgezette tentoonstelling over ‘Kwintsheul en zijn grenswijziging’ door de Historische Vereniging Wateringen-Kwintsheul kwam naar voren dat de bijna 400 jaar oude grenspaal tussen Naaldwijk en Monster nog ergens bij het Westlands Museum lag. En dat klopte, maar de kop van de paal was wel beschadigd. Waarschijnlijk bij verwijdering of vervoer.

Die dag is het idee geopperd in aanwezigheid van drie wethouders van gemeente Westland en bestuurders van het Westland Museum om een replica van deze grenspaal terug te plaatsen in de kern van het dorp als permanente herdenking aan ‘één grenzeloos Kwintsheul’ voor de gemeenschap van Kwintsheul en het origineel te restaureren en een manifeste plaats te geven in het ‘Westlands Museum’ als teken aan een ieder – jong en oud – van de bijzondere geschiedenis van de éénwording van Kwintsheul. 

De oude grenspaal: een monument?

Hoe oud is deze grenspaal? Volgens historicus Ton Immerzeel van het Westlands Museum is het heel goed mogelijk dat deze grenspaal inmiddels 400 jaar oud is. Hij neemt namelijk aan dat deze grenspaal de grens aangaf tussen het Baljuwschap Naaldwijk en Monster. Dit was een andere grens dan die tussen de ambachten. Frederik Hendrik kocht in 1612 de bezittingen van de Van Arenbergs, de erfopvolgers van de Van Naaldwijks en kreeg toen ook het Baljuwschap Naaldwijk in bezit. Hij heeft daar omstreeks 1620 een kaartboek van laten maken. Hij denkt dat toen die grenspaal is geplaatst. We praten dus echt over een monumentale grenspaal. Dit stukje erfgoed moet een waardige plaats krijgen in het Westland.

Doel van het project
Het doel van dit project is de strijd van de Heulenaars voor de grenswijziging zichtbaar te maken en hiermee de gemeenschapszin en de verbondenheid van de ‘Heulenaars’ te onderstrepen. En dat bereiken we door de herplaatsing van grenspalen in de kern van Kwintsheul en in het Westlands museum permanent monumentaal vorm gaan geven. Na de viering van 60 jaar één gemeente in 2017 werd de uitwerking gestart door leden van de Heulse aanpak, Monumentaal Westland en de Historische Vereniging WateringenKwintsheul.

Hierbij is direct samenwerking gezocht met het Westlands Museum en de gemeente Westland bij de uitwerking van het idee tot plan. Toen is bewust gekozen voor twee locaties, een voor de monumentale grenspaal, daar waarbij een verhaal verteld kan worden. En de ander ’een replica’ op het Kwintrum, waar de bewoners van Kwintsheul trots op kunnen zijn en welke verwijst naar hun strijd en verbondenheid!

In verband met corona wordt dit pas feestelijk gevierd op zaterdag 11 september tijdens de Open Monumentendag. De restauratie en het maken van de replica is financieel mogelijk gemaakt door Fonds 1818, het Arie Kuiper Fonds, Loswal De Bonnen en het Prins Bernhard Cultuurfonds. Verder met medewerking van de gemeente Westland, het Westlands Museum en De Heulse Aanpak.